در این مقاله سعی داریم شما را با قدردانی همتا به همتا آشنا کنیم. می‌دانید که تقویت برند استعداد یا برند کارفرمایی و افزایش عملکرد و بهره‌وری برای همه سازمان‌ها اهمیت دارد. برای همین سازمان‌ها می‌کوشند نیازهای کارکنان در سازمان را رفع کنند. هر کارمند سه نیاز اساسی در سازمان دارد:
- اینکه بتواند کار هدفمندی انجام دهد.
- اینکه از وقایع سازمان آگاه باشد.
- اینکه برای انجام یک کار خوب مورد قدردانی قرار بگیرد.
برای مورد سوم، قدردانی که موضوع این مقاله است باید گفت که تحسین شدن یک نیاز روان‌شناختی است که تأثیرات مثبت و ماندگاری بر سلامت و فرهنگ کلی سازمانی دارد. به همین دلیل بعضی از سازمان‌ها به‌محض مشاهده یک اقدام شگفت‌انگیز کاری از کارکنان، درصدد جبران و قدردانی برمی‌آیند.
قدردانی از کارکنان
جبران و قدردانی:
- گاهی به‌صورت تشکر شفاهی مدیر از کارکنان در جمع است.
- گاهی به شکل ارائه پاداش‌های مادی یا معنوی است (مثل افزایش چنددرصدی حقوق آن ماه یا برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان موردعلاقه کارکنان به دو صورت حضوری یا آنلاین در پاندمی کرونا).
- و گاهی با برگزاری یک جشن پرشکوه و تدارک هدایا برای تقدیر صورت می‌گیرد.
به‌هرحال جبران و قدردانی به هر شکلی که باشد نشان می‌دهد سازمان تلاش کارکنان را دیده است، به نتیجه اقدامات کارکنان بها داده و قدر زحمات آنها را می‌داند. این موضوع:
- انگیزه کارکنان را برای عملکرد بهتر و بیشتر تقویت می‌کند.
- بهره‌وری سازمان را بالا می‌برد.
- بر داستان‌سرایی کارکنان از سازمان تأثیر مثبت دارد.
- برند کارفرمایی را تقویت می‌کند.
- جذب استعدادها را برای سازمان راحت‌تر می‌کند.
- و …
جالب اینجاست که سازمان‌ها کل مسئولیت شناسایی و قدردانی از کارکنان را بر عهده مدیران قرار داده‌اند. درحالی‌که تحقیقات نشان داده است قدردانی همتا به همتا بهتر از قدردانی مدیران عمل می‌کند. قدردانی همتا به همتا که همان قدردانی همکاران از یکدیگر است 35٪ بیشتر از قدردانی مدیران بر نتایج مالی سازمان‌ها تأثیر مثبت دارد.
طبق مطالعات وقتی کارکنان توسط همتایان خود مورد تحسین قرار می‌گیرند احتمالاً رفتاری که منجر به این تحسین شده را تکرار می‌کنند. پس، از طریق قدردانی همتا به همتا می‌توان رفتار کاری مثبت را بین کارکنان ترویج کرد. همچنین قدردانی از همتایان یکی از قدرتمندترین ابزارها برای ایجاد فرهنگ کاری مشترک مبتنی بر رفاقت و انگیزه است که منافع زیادی برای سازمان دارد.
اگر تمایل دارید بدانید «قدردانی همتا به همتا چه منافعی برای سازمان دارد؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ چطور می‌توان یک برنامه قدردانی همتا به همتا در سازمان اجرا کرد؟ روش‌های غیررسمی برای انجام قدردانی همتا به همتا چیست؟» در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
چرا قدردانی همکاران از یکدیگر برای سازمان‌ها مفید است؟
1. قدردانی همتا به همتا باعث ایجاد یک تیم قوی در سازمان می‌شود
یکی از دلایل اصلی ترک سازمان توسط کارکنان عدم قدردانی است. قدردانی همکاران از یکدیگر زمینه‌ای برای همه کارکنان فراهم می‌کند تا (حتی اگر مدیران فراموش کردند) مورد تحسین قرار بگیرند. چون طی آن همکاران صراحتاً قدردانی خود نسبت به یکدیگر را ابراز می‌کنند. از این طریق نگرش آنها نسبت به فرهنگ سازمان مثبت شده، روابط کاری و پیوندهای آنها تقویت می‌شود و به تیم‌هایی با عملکرد بالا تبدیل می‌شوند.
2. قدردانی همتا به همتا باعث افزایش اعتمادبه‌نفس کارکنان می‌شود
قدردانی همتا به همتا باعث می‌شود کارکنان نقاط قوت و ضعف همتایان خود را تجزیه‌وتحلیل کنند. از این راه ارزش تفاوت‌های یکدیگر را به روشی بهتر درک خواهند کرد. همچنین این نوع قدردانی به افزایش اعتمادبه‌نفس کارکنان کمک می‌کند. گفتن اینکه «چه کار خوبی انجام دادی» یا یک «متشکرم» ساده از طرف همکاران می‌تواند به میزان فوق‌العاده باعث رضایت شود.
3. قدردانی همتا به همتا باعث کاهش نرخ خروج سازمان می‌شود
انسان به لحاظ روان‌شناختی نیاز دارد قدر او را بدانند و برایش ارزش قائل باشند. این نیاز در کار نیز حس می‌شود. قدردانی و بیانات سازنده همکاران به یکدیگر تا حد زیادی این نیاز را در محیط کار ارضا می‌کند و باعث ایجاد روابط کاری مثبت می‌شود.
کارکنانی که روابط مثبت در محل کار دارند احتمالاً بهتر درگیر مشاغل خود می‌شوند. لذا نرخ خروج آنها کاهش می‌یابد.
ویژگی‌های قدردانی همتا به همتای اثربخش چیست؟
1. قدردانی همکاران از یکدیگر معتبر است
قدردانی همتا به همتا یک کار روزمره یا وظیفه‌ای نیست. بلکه واقعی‌ترین بازخوردی است که در صورت اقدام خاص همکاران ارائه می‌شود. پس نباید با تعریف و تمجیدهای بی‌دلیل و مبنا، اعتبار آن را مخدوش کرد. اعتبار این نوع قدردانی به این است که سپاس واقعی همکاران به خاطر تلاش‌های قابل‌توجه همتایانشان را نشان دهد.
2. قدردانی همکاران از یکدیگر به‌موقع است
ارزیابی عملکرد سالیانه و تشویق‌های ناشی از آن به اثربخشی قدردانی همتا به همتا نیست. زیرا ارزیابی عملکرد یک اقدام سالانه برای شناسایی عملکرد مثبت است. درحالی‌که مزیت قدردانی همتا به همتا شناسایی فوری اقدامات عملکردی مثبت است. این نوع قدردانی برای اینکه نشان دهد که همکاران به موفقیت‌های روزمره یکدیگر توجه می‌کنند در اسرع وقت انجام می‌شود.
3. قدردانی همکاران از یکدیگر تداوم دارد
قدردانی همتا به همتا نوعی تحسین غیررسمی است، بنابراین ماهیتاً تداوم دارد. این نوع قدردانی در تاروپود سازمان ریشه دوانیده است. درواقع روش عملی همکاران برای پیگیری مداوم کارهای شگفت انگیز همتایانشان می‌باشد.
4. قدردانی همکاران از یکدیگر خاص است
همکاران از طریق قدردانی همتا به همتا این اهرم را دارند که احساسات واقعی در مورد عملکرد خوب را به یکدیگر منتقل کنند. این قدردانی به روشی ارائه می‌شود که به کارمند مورد ستایش کمک می‌کند تا نسبت به کار خود احساس مثبت کند. این نوع قدردانی معمولاً بیش از چند کلمه، و بسیار خاص است. مثل جمله زیر:
اقدام تو برای رسیدگی به موضوع لجستیک فوق‌العاده بود. باعث شدی تأخیرهای زیادی در قسمت تحویل محصول برطرف شود. متشکرم که سرانجام به یک راه‌حل عالی برای مشکلی رسیدی که مدت‌ها کل تیم را آزار می‌داد!
5. قدردانی همکاران از یکدیگر مبتنی بر همکاری است
قدردانی از همتایان فقط به شکل فردبه‌فرد نیست بلکه می‌تواند در مورد کارهای تیمی و بین تیم‌های کاری نیز وجود داشته باشد. قدردانی همتا به همتای تیمی به‌اندازه نوع فردی آن مهم است. زیرا باعث ایجاد یک رقابت سالم بین تیم‌ها می‌شود.
پیش‌نیازهای پیاده‌سازی یک برنامه قدردانی همتا به همتا در سازمان‌ها چیست؟
قدردانی همکاران از یکدیگر باعث عجین شدن کارکنان با کار شده و در حفظ و ایجاد انگیزه آنها مفید است. در این قسمت می‌خواهیم بدانیم که اصول اساسی برای اجرای موفقیت‌آمیز یک برنامه قدردانی همتا به همتا چیست؟ و یک سازمان برای انجام آن چه قدم‌هایی را باید بردارد:
1. برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا سازمان باید اهداف آن را تعریف و ابلاغ کند
در یک برنامه قدردانی همتا به همتا تعیین اهداف به گونه‌ای که تمام ذینفعان در مورد آن شفافیت کامل کسب کنند، بسیار مهم است. تعیین موارد زیر مهم است.
- دقیقاً هدف نهایی برنامه چیست؟
- آیا ایجاد فضای کار مثبت هدف نهایی برنامه است؟
- آیا ایجاد فرهنگ پاسخگویی هدف نهایی برنامه است؟
- آیا بهبود تعامل کارکنان هدف نهایی برنامه است؟
- و ….
چون به شکل‌دهی کل برنامه کمک می‌کند و آن را در مسیر درست قرار می‌دهد. بعد از تعیین اهداف گام منطقی بعدی ایجاد همسویی بین اهداف با روش‌هایی است که به کارکنان اجازه می‌دهد از یکدیگر قدردانی کنند. به‌عنوان‌مثال اگر هدف سازمان از برنامه قدردانی از همتایان، بهبود روحیه است باید روش‌هایی را برای کارکنان فراهم کند تا با بازخوردهای سازنده از همکاران خود قدردانی کنند.
2. برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا سازمان باید مشارکت را تشویق کند
برنامه قدردانی همکاران از یکدیگر نباید تبدیل به اقدامی خسته‌کننده یا دشوار شود. بلکه باید آسان و سرگرم‌کننده باشد. این کار می‌تواند از طریق معرفی یک نرم‌افزار دیجیتالی قدردانی صورت بگیرد که امکان قدردانی در زمان واقعی را فراهم می‌کند. به خصوص در شرایط فعلی که به خاطر پاندمی کرونا کارکنان از راه دور کار می‌کنند.
داشتن این نرم‌افزار برای سازمان می‌تواند یک مزیت محسوب شود. زیرا از این طریق می‌تواند مشارکت اکثر کارکنان برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا را جلب کنند.
کارکنان با استفاده از کانال‌های مختلف رسانه‌های اجتماعی، اشتراک پست‌ها و تصاویر قادر خواهند بود به‌راحتی همتایان خود را مورد ستایش قرار دهند. اگر نرم‌افزار برای قدردانی همتایان کاربرپسند هم باشد مطمئناً آنها راضی‌تر خواهند بود.
3. برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا سازمان باید به «تشخیص» کارکنان اهمیت دهد
سازمان باید از نظرات کارکنان به‌عنوان بخشی از فرآیند تجزیه‌وتحلیل عملکرد یک کارمند استفاده کند. این کار می‌تواند منجر به ارزیابی دقیق کارمند شود. بنابراین هر سازمانی هنگام تصمیم‌گیری در مورد ارتقا یا ارزیابی یک کارمند باید به نظرات همکاران وی اهمیت دهد. این باعث می‌شود کارکنان به این باور برسند که نظرات آنها برای موفقیت واقعی برنامه قدردانی همتا به همتا مهم است.
4. برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا سازمان باید رفتارهای مثبت را تقویت کند
سازمان باید بتواند با با بیان جنبه‌های مثبت رفتاری در کار بر تمایل کارکنان برای اجرای برنامه قدردانی از همتایان اثر بگذارد. بیان مواردی مثل:
- الگوی رفتاری خوبی برای نیروهای تازه وارد باشید.
- همیشه تمایل به کمک به سایر همکاران داشته باشید.
- ارزش‌های سازمان را در تصمیمات و اقدامات خود لحاظ کنید.
و ….
باعث می‌شود رغبت کارکنان به اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا که خود از رفتارهای مثبت کاری است بیشتر شود.
5. برای اجرای برنامه قدردانی همتا به همتا سازمان باید موفقیت را بسنجد
سازمان باید نتایج حاصل از شناسایی و قدردانی را تجزیه‌وتحلیل و روندها را شناسایی کند. باید بررسی کند که آیا بین قدردانی و بهره‌وری همبستگی مثبت وجود دارد؟ کسب این اطلاعات به سازمان کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری قدردانی را ترسیم کرده و درک کند که کارکنان مختلف قدردانی را چگونه انجام می‌دهند. سپس می‌تواند به فرهنگ‌سازی اجرای بهتر برنامه قدردانی همکاران از یکدیگر بپردازد.
روش‌های غیر رسمی ساده برای انجام قدردانی همتا به همتا
قدردانی همکاران از یکدیگر نیازی به‌صرف هزینه‌های هنگفتی ندارد. حتی یک حرکت کوچک اگر به طور واقعی گسترش یابد، می‌تواند معجزه کند. در اینجا چند روش غیر رسمی، آسان و مؤثر برای قدردانی از همتایان در سازمان آورده شده است:
1. برای قدردانی از همتایان می‌توان از یادداشت‌های دستی استفاده کرد
یادداشت‌های دستی شخصی دوستانه و دلگرم‌کننده هستند. یک سازمان می‌تواند کارکنان خود را هر زمان که بخواهند قدردانی همتا به همتا انجام دهند، تشویق به تبادل چنین یادداشت‌هایی کند.
2. برای قدردانی از همتایان می‌توان از تابلوهای پیام سازمان استفاده کرد
استفاده از تابلوی پیام بزرگ سازمان برای انجام قدردانی همتا به همتا باعث می‌شود کلیه کارکنان، فردی که عملکرد بهینه داشته است را بشناسند. این موضوع خود محرکی مؤثر برای تکرار رفتار خوب توسط کارمندی است که مورد تمجید قرار گرفته است.
3. برای قدردانی از همتایان می‌توان در مناسبت ها جشن گرفت
برای اجرای قدردانی همکاران از یکدیگر می‌توان به مناسبت تولد، سالگرد ازدواج یا تولد فرزند کارمندی که عملکرد خوب داشته، جشن گرفت. در این جشن‌ها می‌توان از دستاوردهای حرفه‌ای کارمند قدردانی کرد.
4. برای قدردانی از همتایان می‌توان فیلم ساخت
امروزه محتوای بصری بیش از هر زمان دیگری جذاب است. پس چه راهی بهتر از ایجاد یک کلیپ ویدئویی کوتاه و ارائه آن برای تماشا! کارکنان می‌توانند برای تشکر از همتایانشان ویدیوهای کوتاه 20-30 ثانیه‌ای از خود آماده کنند و در آن مراتب تشکر خود از همکار را به عمل بیاورند.
5. برای قدردانی از همتایان می‌توان جلسه تیمی برگزار کرد
جلسه تیمی چیزی جز یک جلسه 10 دقیقه‌ای سریع نیست. در این جلسه اعضای تیم می‌توانند از کارهای خوب یکی دیگر از اعضای تیم قدردانی کنند. این اقدام زمانی مفید است که تشکیل یک جلسه در کل سازمان امکان‌پذیر نباشد.
6. برای قدردانی از همتایان باید اقدامات داوطلبانه اتخاذ کرد
قدردانی از همتایان باید کاملاً داوطلبانه باشد. در غیر این صورت غیر صادقانه و اجباری می‌شود.
قدردانی همکاران از یکدیگر:
- یک روش سازنده برای شناسایی کارکنان است.
- دارای اثرات مثبت طولانی‌مدت برای سازمان است.
- انگیزه کارکنان را بالا می‌برد.
- باعث افزایش کارایی شده.
- حاشیه سود را بیشتر می‌کند.
منبع : allthingstalent.org
