در شرایطی که افراد مجبور هستند سخت کار کنند، مهلت‌های زمانی را رعایت کنند، روابط کاری را مدیریت کنند و از طریق دستگاه‌های تلفن همراه دائم آنکال باشند. قطعاً استرس کاری وجود داشته و ممکن است تداوم این وضعیت منجر به فرسودگی شغلی شود. مواجهه با این چالش‌ها به مهارت‌ها و استراتژی‌هایی نیاز دارد. تاب آوری یک استراتژی کلیدی است که به کارکنان کمک می‌کند تا با استرس، بازار کار رقابتی، اختلافات کاری و به‌طورکلی چالش‌های شغلی مقابله کنند. افزایش تاب آوری ازاین‌جهت اهمیت دارد که کارکنان شغل خود را عامل اصلی استرس در زندگی می‌دانند.
تاب آوری چیست؟
بر اساس تعریف انجمن روانشناسی آمریکا (APA)، تاب آوری فرایند سازگاری در برابر مشکلات، آسیب ها، فاجعه، تهدیدها یا هر چیزی که باعث استرس افراد شود، است. مانند مشکلات خانوادگی، مشکلات مالی یا استرس‌های کاری. تاب آوری یک عامل تعیین‌کننده در نحوه برخورد افراد با چالش‌ها است.
تاب آوری کارکنان به این معناست که آنها چگونه از تجربیات دشوار زندگی خود استفاده می‌کنند. این مفهوم اغلب به‌عنوان توانایی بازگشتن از دشواری پایدار و مداوم، توانایی تنظیم مؤثر افکار و عواطف و تلقی شرایط چالش‌برانگیز به عنوان یک فرصت تعریف می‌شود.
کارکنان با تاب آوری بالا چه ویژگی‌هایی دارند؟
- با دیگران ارتباطات مؤثر برقرار می‌کنند.
- هدفشان برد- برد است.
- شبکه‌های شخصی و شغلی خود را توسعه می‌دهند.
- استرس را به‌طور مؤثر کنترل می‌کنند.
- به «خود واقعی» خود وفادار هستند و نقش بازی نمی‌کنند.
چرا تاب آوری در محیط کار مهم است؟
تاب آوری از بسیاری جهات به سود سازمان است. زیرا افراد باانگیزه بیشتری می‌توانند با تغییرات کنار بیایند و کمتر در معرض فرسودگی شغلی قرار می‌گیرند. همچنین تاب آوری با سلامت کارکنان ارتباط تنگاتنگی دارد و سلامت کارکنان را بهبود می‌بخشد. با بهبود سلامت روان افراد، غیبت کاهش یافته و عملکرد افراد نیز بهبود می‌یابد.
یکی از مطالعات در این حوزه نشان می دهد که 57% کارفرمایان «تاب آوری» و 71% «سازگاری» را که یکی از ابعاد تاب آوری است، یک مهارت کلیدی برای متقاضیان شغلی می دانند. این نتایج نشان می دهد کارفرمایان برای کارکنانی که تاب آوری بالایی دارند، ارزش زیادی قائل هستند. ازآن‌جایی که تاب آوری با رضایت شغلی، تعهد سازمانی، اشتیاق و مشارکت کارکنان رابطه مستقیمی دارد و به بهبود عزت نفس و روابط بین فردی کارکنان نیز کمک می کند، کارفرمایان به دنبال راه هایی برای ایجاد تاب آوری در میان کارکنان هستند.
راهکارهای افزایش تاب آوری کارکنان چیست؟
1- کارکنان خود را درک کنید.
کارکنان با تاب آوری بالا سازمان‌های مقاوم می‌سازند. افرادی که تحت حمایت مدیران هستند، بیشترین فرصت را برای غلبه بر موانع و حواس‌پرتی دارند. بنابراین مدیران باید به تهیه برنامه برای ایجاد تاب آوری بپردازند. یکی از اقداماتی که مدیران در جهت درک شرایط کارکنان می‌توانند انجام دهند برگزاری نظرسنجی رضایت کار به‌صورت ناشناس و دریافت نظرات کارکنان است.
2- آموزش تاب آوری را در نظر بگیرید.
یک راهکار برای افزایش تاب آوری کارکنان، آموزش است. آموزش تاب آوری، عملکرد شغلی و مشارکت کاری را بالا می‌برد. به‌منظور توسعه تاب آوری هر تیم، شایسته است که آموزش‌های تاب آوری تیمی، انجام شود. فایده آموزش برای یک تیم این است که به اعضای تیم کمک می‌کند تا درک گروهی را تقویت کنند و این باعث انسجام تیم و هماهنگی مثبت تیم می‌شود. برخی تمرین‌های تاب آوری ممکن است به‌صورت شبیه‌سازی‌شده اجرا شود و اگر قابلیت اجرا به این شکل وجود نداشته باشد، مسئول آموزش می‌تواند یک سناریو به تیم ارائه دهد و از افراد بخواهد درباره آن فکر کنند و با یکدیگر به بحث گروهی بپردازند.
3- فرهنگ تاب آوری را ایجاد کنید.
فرهنگ، کلیدی برای ارتقا تاب آوری است. تاب آوری را می‌توان با بیانیه‌ای در سطح شرکت و افزایش حمایت کارکنان ایجاد کرد. مدیران را آموزش دهید تا اهمیت حمایت از سلامت روان کارکنان را درک کنند و سبک مدیریتی قابل‌اعتماد را در سازمان رواج دهید. این رهبر یا سرپرست تیم است که جو مناسب را برای تیم خود ایجاد می‌کند. آنها می‌توانند با نشان دادن مداوم رفتارها، توسعه فرهنگ کار مثبت را تسهیل کنند و همچنین رفتارهای کارمندان را تقویت کنند.
اقدامات زیر در جهت ایجاد فرهنگ تاب آوری به شما کمک می‌کند.
- صحبت کنید و سؤال بپرسید.
- اخبار بد را به‌صورت علنی به اشتراک بگذارید و علائم هشداردهنده مشکلات احتمالی را اطلاع دهید.
- در شرایط اضطراری و استرس‌زا خونسردی خود را حفظ کنید.
- به‌جای تمرکز بر سابقه افراد به دنبال تخصص باشید.
- در تمام مدت چالش، از یکدیگر پشتیبانی کنید.
- بعدازاینکه چالش برطرف شد اعضای تیم را تشویق کنید تا از دیگران به خاطر کمک کردن به آنها تشکر کنند و در مورد چالش‌های دیگر با یکدیگر بحث کنند.
4- به دنبال راه‌هایی برای بهبود محیط کار باشید.
محیط کار شما چه در دفاتر فیزیکی باشد چه مکان‌های مجازی، تاب آوری در هر دو حالت مهم است. بنابراین باید به فکر بهبود محیط کار خود در جهت افزایش تاب آوری باشید.
5- برنامه‌های کاری انعطاف‌پذیر را مجاز اعلام کنید.
کارفرمایان می‌توانند با اجازه دادن به کارکنان در برنامه‌های کاری انعطاف‌پذیر به افزایش تاب آوری آنها کمک کنند. اگر کار به صورت شیفتی است کارفرمایان باید در تنظیم شیفت‌های کاری انعطاف داشته باشند.
6- در مورد انتظارات کاری منطقی باشید.
سازمان‌ها باید مراقب سیاست‌های خود در مورد انتظارات و ساعت‌های کاری باشند. افزایش حجم کاری کارکنان، می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد و بهره‌وری را تضعیف کند.
7- چک‌لیست و راهنما تهیه کنید.
برخی از عوامل استرس‌زا و چالش‌های رایج را می‌توان در محل کار پیش‌بینی کرد. یکی دیگر از راه‌های افزایش تاب آوری در اعضای تیم، تهیه چک‌لیست‌ها و راهنماها بر اساس چالش‌های قبلی است. کارکنان می‌توانند هنگام برخورد با چالش به آنها مراجعه کنند و اطلاعاتی به دست آورند. در هر تیمی، ممکن است گاهی اوقات نیاز به متخصصانی باشد. یک منبع ارزشمند دیگر، جدول اطلاعات تماس افرادی است که می‌توانند در صورت بروز چالش‌های خاص از تیم پشتیبانی کنند.
8- پس از چالش جلسه برگزار کنید.
این بسیار مهم است که بعد از پایان چالش یا رویداد استرس‌زا به کارمندان خود توضیحات پس از چالش را ارائه دهید. این جلسات باعث می‌شود در مورد تجربه‌ای که به‌دست آوردید تأمل کنید. همچنین تسهیل بحث تیمی در مورد چالش و چگونگی کنار آمدن کارمندان با آن مفید است و باعث حمایت اعضای تیم از یکدیگر می‌شود. برگزاری جلسه و گفتگو با کارکنان پس از چالش یکی دیگر از راهکارهای افزایش تاب آوری است.
9- چشم‌انداز شرکت را تعیین کنید.
بااینکه تغییرات در هر کسب‌وکاری اجتناب‌ناپذیر است اما شرکت‌ها به یک دید منسجم و پایدار نیاز دارند. چشم‌انداز شرکت می‌تواند گسترده باشد و اهداف متغیر کسب‌وکار را در برگیرد ولی درعین‌حال خودش روشن و ثابت باشد. در این شرایط کارکنان می‌دانند هدف همان هدف کلی است فقط مسیر رسیدن به آن تغییر کرده است. این باعث آرامش و افزایش تاب آوری در کل سازمان می‌شود.
10- کارکنان را تشویق کنید تا با چالش‌های جدید به عنوان یک فرایند یادگیری رفتار کنند.
تأکید بر یادگیری در محل کار باید از اولویت‌های اصلی و مهم کسب‌وکار شما باشد. کمک به کارکنان برای توسعه حرفه‌ای آنها نه تنها باعث ایجاد وفاداری به سازمان می‌شود، بلکه با دادن ابزارهایی برای عبور از موانع آن هم به‌طور مستقل، مقاومت کارکنان را در برابر چالش‌های جدید افرایش می‌دهد.
علاوه بر این، اینکه کارکنان شرایط چالش‌برانگیز را به‌عنوان یک فرایند یادگیری در نظر بگیرند باعث می‌شود که برای شروع این چالش‌ها استرس کم‌تری داشته باشند. حتماً موافق هستید، اینکه بدانیم می‌توانیم از تجربه‌های خود بیاموزیم این قوت قلب را به ما می‌دهد که حتی اگر همه‌چیز اشتباه پیش برود، دفعه بعد می‌توانیم عملکرد بهتری داشته باشیم.
مدیران نقش اساسی در این زمینه دارند. یک مدیر خوب به‌عنوان مربی در کنار تیم قرار می‌گیرد و تجربه خود را در اختیار آنها قرار می‌دهد. مدیر باید بازخوردی به کارکنان بدهد که فراتر از ارزیابی عملکرد سنتی است. این به کارکنان شما فرصت می‌دهد تا مشکلات کاری خود را با شما در میان بگذارند و شما بتوانید به آنها کمک کنید تا مؤثرترین راه را انتخاب کنند.
11- دسترسی به امکانات بهداشت روانی را فراهم کنید.
تاب آوری کارکنان در برابر چالش‌های جدید بسیار خوب است، اما لازم به یادآوری است که تاب آوری با آسیب‌پذیری یکسان نیست. مهم نیست کارکنان چقدر تاب آور باشند همه افراد نقطه شکستی دارند. فراهم کردن منابع بهداشت روانی برای اطمینان از عدم تبدیل استرس به مشکلات گسترده‌تر بهداشت روان برای افزایش تاب آوری ضروری است.
اگر کارفرمایان و مدیران بتوانند از بالا به پایین هزینه‌های روانی را به عهده بگیرند، این امکان هست که تاب آوری در محل کار به‌شدت افزایش یابد. اگر کارکنان از هوش هیجانی برخوردار باشند تا بتوانند از سلامت روانی خود محافظت کنند، درنتیجه، بهتر استرس ناشی از کار خود را مدیریت کرده و تاب آوری را افزایش می‌دهند.
نتیجه‌گیری بحث
شاید فکر کنید کلید موفقیت در کار کردن در ساعت‌های طولانی باشد اما در محل‌های کار مدرن که رقابت و تغییر سازمانی زیاد است، موفقیت به توانایی افراد برای سازگاری و حتی رشد در هنگام مواجهه با استرس وابسته است. نکته مهم در تاب آوری این است که تاب آوری یک مهارت است و مثل هر مهارت دیگری با تمرین قابل یادگیری است. شاید به نظر برسد برخی افراد با سطح تاب آوری بالاتری به دنیا می‌آیند اما کسانی که تاب آوری بالایی ندارند هم می‌توانند یاد بگیرند که چگونه در شرایط سخت افزایش تاب آوری را رقم بزنند.
در جامعه امروزی که استرس با کار عجین شده است. استرس شغلی نه تنها بر عملکرد شغلی تأثیر دارد که افسردگی، اضطراب و فرسودگی شغلی را می‌تواند به همراه داشته باشد. در این شرایط کارمندان با تاب آوری بالا ازنظر روان‌شناختی بهتر قادر به کنار آمدن با استرس هستند و کمتر دچار فرسودگی شغلی می‌شوند. افزایش تاب آوری کارکنان به نفع کارفرما است. به همین خاطر کارفرمایان به دنبال راهکارهایی برای افزایش تاب آوری کارکنان هستند.
