از زمان ظهور رایانه‌ها، انسان‌ها به دنبال راه‌هایی برای ایجاد نرم‌افزار بودند تا بتوانند نیازهای روزانه خود را بهتر مدیریت کنند. امروزه اپلیکیشن‌های تحت وب، موبایل و دسکتاپ به‌اندازه‌ای رشد کردند که بخش عظیمی از زندگی ما به‌نوعی به آنها وابسته است. تولید نرم‌افزارهای پیچیده به‌جای برنامه نویسان برتر به تیم‌های بهتری از برنامه نویسان نیاز دارد. در دنیای امروز برای موفقیت به یک تیم و محیط تیمی نیاز داریم. اما سؤال اصلی اینجاست که برای ایجاد تیم عالی از برنامه نویسانی که بتوانند محصولات متمایز تولید کنند، چه اقداماتی لازم است؟ بهترین روش تقویت کار تیمی در میان برنامه نویسان چیست؟
دوره برنامه نویسی یک نفره، مدت‌هاست به‌پایان رسیده است مگر برای افرادی که برنامه نویسی را فقط به‌عنوان سرگرمی انجام می‌دهند. اگر بخواهیم یک سفر برنامه نویسی حرفه‌ای را آغاز کنیم، باید مهارت کار تیمی را تقویت کنیم.
1- به برنامه نویسان قدرت و اختیار دهید.
تیم‌های توسعه نرم‌افزار، اغلب به این دلیل که با آنها مثل سفارش‌گیرنده‌ها رفتار می‌شود نه همکاران؛ خودشان را از تیم‌های مدیریت، توسعه کسب‌وکار یا بازاریابی در پروژه‌ها متفاوت می‌یابند. به همین دلیل معمولاً با سایر تیم‌ها در پروژه‌ها درگیر می‌شوند. برای این‌که برنامه نویسان شما بالاترین بازدهی را داشته باشند، به آنها اجازه دهید شنیده شوند و در مورد آنچه، کار می‌کنند صحبت کنند. به آنها اجازه دهید نقشه راه حرفه‌ای خود را تعیین کنند و تکنولوژی‌هایی را انتخاب کنند که بیشترین تناسب را برای انجام کارهای خاص دارند. مسئولیت‌پذیری در قبال تصمیمات نیز انگیزه آنها را افزایش داده و به آنها احساس مالکیت در پروژه می‌دهد.
جلسات منظمی تنظیم کنید که تیم‌های مدیریت و توسعه نرم‌افزار می‌توانند برای برنامه‌ریزی و حل مشکلات با یکدیگر دیدار کنند. برای اطمینان از این‌که همه در جهت درست شرکت حرکت می‌کنند. اجازه دهید برنامه نویسان اولویت‌های خودشان را ایجاد کنند، موفقیت‌هایشان را به اشتراک بگذارند و به تیم‌های مدیریت پاسخگو باشند.
2- دید کسب‌وکاری برنامه نویسان را افزایش دهید.
روش دیگر برای تقویت کار تیمی، دادن دید بیشتر از کسب‌وکار به برنامه نویسان است. از این طریق شما مطمئن می‌شوید که تیم‌های توسعه نرم‌افزار درک عمیق‌تری از اهداف تجاری دارند. این‌که توسعه‌دهندگان نرم‌افزار را در جریان فعالیت‌های اصلی شرکت قرار دهید در به دست آوردن بینش ارزشمند به آنها کمک می‌کند.
برخی مدیران در این زمینه می‌گویند: «جدای از اطلاعات کارکنان و داده‌های مشتریان، ما اجازه می‌دهیم کارکنان هر چیزی را درباره کسب‌وکار بدانند. ازجمله به روز رسانی‌های سرمایه‌گذاران، اسلایدهای جلسات هیئت‌مدیره، مانده‌حساب بانکی و…».
3- تیم‌های چندمنظوره و بین وظیفه‌ای تشکیل دهید.
گاهی اوقات بهترین روش برای تقویت کار تیمی، تقسیم کارکنان در تیم‌های چندمنظوره یا بین وظیفه‌ای است. برای تشکیل تیم‌های چندمنظوره و بین‌وظیفه‌ای، استعدادها را از بخش‌های مختلف کسب‌وکار گرد هم می‌آیند. این کار به‌ویژه در پروژه‌هایی که توسط سیلوهای بخشی با مانع مواجه شدند مؤثر است. ایجاد ساختار تیم‌های چندمنظوره می‌تواند اثر سیلوها را کاهش دهد.
4- فرهنگ انگیزشی ایجاد کنید و موفقیت را جشن بگیرید.
برای کاهش استرس مرتبط با کار و اجتناب از فرسودگی شغلی، بالا بردن روحیه در میان اعضای تیم توسعه نرم‌افزار ضروری است. بنابراین هوشمندانه است که موفقیت‌ها را بلافاصله جشن بگیرید. زمانی که تیم شما به هدف می‌رسد یا حتی در شرایط بهتر، از اهداف هم فراتر می‌رود، فراموش نکنید که از اعضای تیم حمایت کنید. این کار، افراد را برای بهتر کار کردن و تقویت روحیه تیمی تشویق می‌کند. اگر نمی‌توانید جشن بگیرید، حداقل جلسه‌ای برای تشکر از افرادی که روی پروژه کار می‌کنند، تشکیل دهید. تشویق و قدردانی نقش مهمی در انگیزه، پیشرفت و تعهد اعضا داشته و روشی برای تقویت کار تیمی است.
5- ارتباط برقرار کنید.
ارتباط یک خیابان دوطرفه است. کارکنان باید احساس کنند آنها می‌توانند هم با مدیران و هم با همکاران خود گفتگو کنند. هرچقدر ارتباطات تیم بیشتر باشد، ممکن است هدف زودتر محقق شود. برای برقراری ارتباط، می‌توانید قبل از شروع پروژه یک جلسه ملاقات با اعضای تیم برگزار کنید. زمان استراحت نیز فرصتی مناسب برای کسب شناخت شخصی از یکدیگر است. شناخت شخصی، منجر به اعتماد میان افراد و درنتیجه تقویت روحیه تیمی می‌شود.
اگر تیم کاری شما ازنظر مکان کاری پراکنده هستند. شما باید برای برقراری ارتباط خلاق باشید و کارکنان دور کار را باانگیزه و در جریان امور نگه‌دارید. برگزاری جلسات منظم مجازی از طریق ویدئوکنفرانس و میزبانی ساعات شاد مجازی از اقداماتی در این زمینه است. شناختن یکدیگر چیزی است که همه دوست دارند. حتی اگر تیم شما در کشورهای مختلف دنیا باشند ارتباطات شما با یکدیگر باید حفظ گردد. ارتباطات را به‌عنوان یک روش تقویت کار تیمی مهم در نظر بگیرید.
6- در زمان استخدام افراد جدید، به مهارت کار تیمی توجه کنید.
جذب و نگهداشت استعدادهای برتر، مهم‌ترین بخش برای تولید و ارائه محصولات خوب مهندسی است. زمانی که صرف مشکلات مربوط به کارکنان و سوءتفاهم بین گروه‌ها می‌شود، درواقع باید صرف توسعه، ارتباطات مؤثر و رفع خطاهای فنی شود. بنابراین، بسیار مهم است که اعضای تیم به خوبی با یکدیگر کنار بیایند و هر یک سهم خود را از کار، بدون عیب و نقص انجام دهند. در طول فرایند جذب و استخدام، انسان‌هایی با نگرش‌های عالی کسب کنید. یک مهندس شایسته که مشتاق است با سایر همکاران مشارکت کند بسیار باارزش‌تر است از مهندس بااستعدادی که نمی‌تواند به‌عنوان بخشی از تیم بزرگ کار کند. برخورداری از «توانایی کار تیمی» اولویت اصلی کارفرمایان در انتخاب متقاضیان شغلی است.
7- نسبت تازه‌کار- ارشد را در نظر داشته باشید.
هنگام تشکیل یک تیم توسعه، سه نوع یا رده مختلف از برنامه نویس‌ها را انتخاب کنید.
- برنامه نویس ماهر (ارشد)
- برنامه نویس متوسط
- برنامه نویس تازه‌کار
تیم شما برای ارائه بهره‌وری مطلوب به همه آنها نیاز دارد. توسعه‌دهندگان ارشد می‌توانند سایر اعضا تیم را راهنمایی کرده و درک عمیقی از معماری برنامه به‌دست آورند. از طرف دیگر، توسعه‌دهندگان سطح متوسط و تازه‌کار می‌توانند باگ‌ها را برطرف کنند و وظایف دیگری تحت راهنمایی مربیان ارشد انجام دهند. نسبت مناسب از اعضای تیم، تضمین می‌کند که تیم شما جهت مشخصی دارد و محصول را با سرعت مطلوب تحویل می‌دهد.
8- ایده‌های جدید را پذیرا باشید.
ایده‌های خوب می‌توانند از هر جایی ایجاد شوند. با داشتن تیم قدرتمند و متعهد و وجود درک جمعی از نیازهای کسب و کار هر چالش فنی فرصتی برای الهام گرفتن ایده‌های ارزشمند تیم شما می‌شود.
9- به رشد حرفه‌ای برنامه نویسان کمک کنید.
تکنولوژی دنیای پر از رقابت است. این دنیای رقابتی به برنامه نویسانی نیاز دارد که دائما خودشان را ترقی داده، به دنبال پیشرفت خود بوده و به نوآوری تمایل داشته باشند. جذب برنامه نویسان شایسته، یک چالش است و نگهداشت آنها چالشی سخت‌تر. به همین دلیل مدیران منابع انسانی و رهبران شرکت‌ها نگرانی‌های زیادی درباره این کارکنان دارند. زمانی که ازنظر زمانی و مادی روی برنامه نویسان سرمایه‌گذاری می‌کنید نه تنها وفاداری آنها را افزایش می‌دهید که به آنها کمک می‌کنید مهارت‌های جدیدی پرورش دهند که به سود کسب‌وکار شما است.
10 – اهداف تیمی را مشخص کنید.
همان‌طور که مشخص است، اولین مرحله از فرایند تولید نرم‌افزار، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری است. تولید نرم‌افزار صرفاً به دلیل ساخت یک محصول کارا نیست. اعضای تیم دقیقاً باید بدانند چیزی که در حال ساخت آن هستند، ارزش این را دارد که از خواب و تماشای تلویزیون بگذرند. دستورالعمل‌های نامشخص و ارتباطات نادرست دلیل بسیاری از مشکلات کار گروهی است. اعضای تیم، دقیقاً باید بدانند برای چه چیزی تلاش می‌کنند. تبیین اهداف یک روش تقویت کار تیمی است.
11- به ساختار و اندازه تیم توجه کنید.
یکی دیگر از روش های تقویت کار تیمی، تشکیل تیم با ساختار و اندازه مناسب است. ساختار تیم مانند اسکلت در بدن انسان است. همان‌طور که بدون اسکلت قوی و مقاوم، بدن نمی‌تواند در بهترین حالت عمل کند، تیم بدون ساختار مناسب هم کارایی لازم را نخواهد داشت. اندازه تیم و نقشی که هر فرد ایفا می‌کند باید در تناسب با یکدیگر و در تناسب با اهداف، چشم‌اندازها، مأموریت‌ها و… باشد. از طرف دیگر یک تیم تقریباً به‌اندازه یک اسکلت شکننده است، تا حدی که حتی اگر یک مؤلفه، به‌درستی عمل کند می‌تواند باعث فروپاشی کل تیم شود.
تعداد اعضای تیم، نقش اساسی در افزایش عملکرد تیم دارد و عاملی است که مستقیماً بر کیفیت فرایند و محصول شما اثر می‌گذارد. طبق یک بررسی اندازه بهینه تیم برای پروژه‌های فناوری اطلاعات (IT) 4-5 نفر است و به‌طور متوسط این تیم‌ها از حدود 6 نفر تشکیل‌شده‌اند.
هرچه تیم بزرگ‌تر باشد، کارکنان در انجام وظایف مشترک کم‌تر تلاش می‌کنند. زیرا مشارکت آنها ازنظر بصری کم‌تر شناخته می‌شود. اعضای تیم کوچک بیشتر به دیگران و موفقیت همه اعضا وفادار هستند. بااین‌وجود، برخی از کارهای خاص به تعداد بیشتری از برنامه نویسان برای تشکیل تیم توسعه نرم‌افزار نیاز دارد. یک پروژه توسعه برون‌سپاری طولانی‌مدت، ممکن است به 20 عضو نیاز داشته باشد. بااین‌حال، موفقیت پروژه بیشتر به عامل انسانی بستگی دارد. تیم‌های توسعه فناوری اطلاعات، اغلب چندین مشکل مثل مدیریت منابع انسانی، عدم ارتباطات و نبود انگیزش را برطرف می‌کند.
12- روی مربیگری سرمایه‌گذاری کنید.
هنگامی‌که برنامه نویسان ارشد را به تیم دعوت کردید. وقت آن است که به این فکر کنید که چگونه می‌توانید از تخصص آنها برای بهبود عملکرد یادگیری سایر برنامه نویس‌ها استفاده کنید. اگر می‌خواهید تیم شما به‌سرعت پیشرفت کند عادت‌های مربیگری را تقویت کنید. توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ارشد، باتجربه زیادی که دارند قادر خواهند بود بهره‌وری کل تیم را بالا ببرند. آنها قادر به ارائه راه‌حل ساده برای مشکلات پیچیده هستند و می‌توانند این مهارت را به توسعه‌دهندگان دیگر در تیم آموزش دهند. با تجهیز تیم خود به فرهنگ مشاوره‌ای قوی که در آنجا بازنگری کدها به‌طور منظم انجام می‌شود، حتی تازه‌واردان نیز به‌سرعت به مشارکت‌کنندگان مولد تیم تبدیل می‌شوند.
13- پیشرفت تیم را اندازه‌گیری کنید.
بدون ارزیابی، چطور می‌توان فهمید چه چیزی خوب و چه چیزی بد است؟ چه چیزی باید حفظ شود و چه چیزی در راستای بهبود پروژه باید تغییر کند؟ نظارت بر پیشرفت و اطمینان از این‌که پروژه در مسیر خود حرکت می‌کند وظیفه شما به‌عنوان مدیر است.
از طریق ارزیابی، شما می‌توانید ببینید چه جایی تیم شما متوقف‌شده، مشکلات را تشخیص داده و بلافاصله برای رفع آنها اقدام کنید تا پروژه شما به موفقیت برسد. ارزیابی گام اساسی برای ایجاد تیم توسعه نرم‌افزار مؤثر است. ارزیابی تیمی به شما کمک می‌کند، نه تنها وضعیت کل تیم، که پیشرفت هر فرد را نیز را بررسی کنید. از بهترین کارکنان و افرادی که شایسته تقدیر هستند، تشکر و قدردانی کنید. همین‌طور از عدم پیشرفت‌ها مطلع شوید.
افرادی که پیشرفتی در کار نداشتند، احتمالاً امید و بهره‌وری خود را در کار از دست می‌دهند. بنابراین نیاز به همدلی دارند. شما به‌عنوان مدیر به آنها نشان دهید که اگرچه آنها خیلی خوب عمل نکردند اما آنها به تلاش‌گر بودن شناخته‌شده‌اند و از آنها حمایت می‌شود تا در آینده بهتر عمل کنند. آن‌گاه آنها شاد و راضی به‌کارشان بازمی‌گردند و 10 برابر عملکرد بهتری از قبل از خود نشان می‌دهند. البته فراموش نکنید شما باید به اعضای تیم اجازه دهید خودشان با راهنمایی‌های شما بر برخی مشکلات غلبه کنند. کنار آمدن با مشکلات در یک گروه، اعضای تیم را به هم نزدیک می‌کند و باعث اعتماد به نفس آنها می‌شود.
