یک مدیر منابع انسانی چه کاری برای سازمان شما انجام می‌دهد؟

سازمان‌ها برای تحقق اهداف خود، به کارکنانی شایسته و متعهد نیاز دارند. سازمان‌ها می‌خواهند بهترین نیروهای کار را جذب سازمان نموده و آن‌ها را برای سازمان حفظ کنند. یک مدیر منابع انسانی با هدایت وظایف واحد منابع انسانی سازمان، این مهم را برای سازمان محقق می‌کند. مأموریت اصلی مدیران منابع انسانی، هم‌راستایی افراد با اهداف سازمانی است. آن‌ها روابط کارکنان را بهبود داده و خدمات ارائه‌شده به کارکنان را مدیریت می‌کنند. آن‌ها بر فعالیت کارشناسان منابع انسانی سازمان نظارت می‌کنند و از انجام به‌موقع و صحیح وظایف واحد خود اطمینان حاصل می‌کنند. مدیران منابع انسانی با مدیران ارشد سازمان در برنامه‌ریزی‌های استراتژیک مشارکت می‌کنند. آن‌ها عملکرد کارکنان را ارزیابی نموده و راهکارهایی را برای بهبود سازمانی ارائه می‌دهند.

انواع نقش‌های مدیران منابع انسانی

یک مدیر منابع انسانی، ممکن است نقش‌های بسیار متنوعی را در سازمان ایفا کند. در این صورت، مدیر منابع انسانی بر تمامی جنبه‌های واحد منابع انسانی سازمان نظارت می‌کند. ازجمله برنامه‌ریزی نیروی انسانی، استخدام، جبران خدمات و مزایا، آموزش و توسعه، مدیریت عملکرد و… . در سازمان‌های بزرگ، نقش‌های جداگانه‌ای برای مدیریت منابع انسانی سازمان تعریف می‌شود. در این سازمان‌ها، برنامه‌های منابع انسانی، توسط مدیران تخصصی، مانند مدیر روابط کارکنان، مدیر حقوق و دستمزد، مدیر جذب و استخدام و… هدایت می‌شوند.

این نقش‌ها زیر نظر معاون منابع انسانی که مسئولیت بخش‌های مختلف را به عهده دارد، فعالیت می‌کنند. در سازمان‌های بزرگ، معاون منابع انسانی وظیفه نظارت بر بخش‌های مختلفی را بر عهده دارد که هرکدام توسط کارشناسان منابع انسانی یا مدیران تخصصی منابع انسانی اداره می‌شود.

مسئولیت های مدیر منابع انسانی

پاسخ این سؤال که مدیر منابع انسانی چه‌کاری انجام می‌دهد؟ بسیار گسترده است. تنوع وظایف در این شغل به‌قدری است که می‌توان گفت، یک نفر می‌تواند سال‌ها تصدی این شغل را بر عهده داشته باشد و هر سال کار متفاوتی انجام دهد، بدون این‌که کار قبلی را تکرار کند. به‌طورکلی، یک مدیر منابع انسانی مسئولیت کلیه کارکردهای مرتبط با نیازها و فعالیت‌های افراد سازمان را بر عهده دارد. می‌توان گفت، مدیر منابع انسانی مسئول کلیه فرایندها و سیستم‌های مربوط به افراد سازمان است.

وظایف محوری مدیر منابع انسانی به شرح زیر است:

هر یک از این وظایف محوری، وظایف جزئی را در بردارد. در ادامه به برخی از  وظایف جزئی مدیر منابع انسانی اشاره می‌شود.

کارمند یابی و استخدام

کارمند یابی و استخدام تمام کارهایی را که یک مدیر منابع انسانی برای علاقه‌مند کردن افراد به کار در سازمان انجام می‌دهد، شامل می‌شود. انتخاب بهترین متقاضیان و استخدام آن‌ها در مشاغل سازمان، یکی از جذاب‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین وظایف مدیران منابع انسانی در سازمان است. اگر آن‌ها بتوانند افراد دارای نگرش و مهارت مناسب را جذب کنند، سازمان را در مسیر موفقیت قرار داده و اگر فرد اشتباهی را استخدام کنند یعنی فردی که تمایل یا تخصص انجام کار را ندارد، در این صورت سازمان را برای موفقیت در بلندمدت با دشواری بسیاری مواجه خواهند ساخت.

جمع‌بندی وظایف مدیر منابع انسانی در بخش کارمند یابی و استخدام

– برآورد نیروی انسانی موردنیاز و اخذ مجوزهای استخدامی بر اساس اولويت‌ها و نیازها
– کارمند یابی، جذب و گزینش متقاضیان شغلی

آموزش و توسعه

مسئولیت دیگر، آموزش کارکنان برای توسعه فردی و سازمانی است. نتایج بررسی‌های مختلف تایید می‌کند که نرخ خروج کارکنانی که در برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی بیشتری شرکت می‌کنند، کم‌تر است. یک مدیر منابع انسانی، مسئولیت فرایندهای آموزش در سازمان ازجمله تدوین برنامه‌های آموزشی و برگزاری دوره‌های آموزشی را بر عهده خواهد داشت. مدیر منابع انسانی با توسعه استعدادها در سازمان سازوکاری ایجاد می‌کند تا کارکنان آموزش ببینند و آماده باشند تا با خالی شدن پست های کلیدی سازمان تصدی آن‌ها را بر عهده گرفته و ارتقا پیدا کنند.

جمع‌بندی وظایف مدیر منابع انسانی در بخش آموزش و توسعه

– برنامه‌ریزی آموزشی
– نیازسنجی آموزشی
– تدوین و به‌روزرسانی سرفصل‌های آموزشی

جبران خدمات و مزایا

مدیر منابع انسانی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به بسته جبران خدمات کارکنان، مشارکت نموده تا سازمان بتواند با استفاده از سیستم جبران خدمات مناسب بهترین ترکیب افراد را داشته باشد. در اجرای این وظیفه، مدیر منابع انسانی باید از قانون کار، قانون خدمات کشوری، قوانین بیمه تأمین اجتماعی مطلع بوده تا سازمان در معرض مخاطرات قانونی قرار نگیرد.

جمع‌بندی وظایف مدیر منابع انسانی در بخش جبران خدمات و مزایا

– طراحی و بازنگری نظام حقوق و دستمزد پرسنل
– طراحی و ارائه بسته‌های رفاهی و مزایای کارکنان

مهارت ‌های مدیر منابع انسانی

یک مدیر منابع انسانی برای موفقیت در شغل خود، به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟ همه مدیران برای این‌که بتوانند در انجام وظایف خود موفق باشند، به ترکیبی از مهارت‌های تخصصی، مهارت‌های بین‌ فردی (رفتاری)، مهارت‌های ادراکی و مهارت‌های کسب‌وکار نیاز دارند. مدیران منابع انسانی هم مانند سایر مدیران برای بهبود عملکرد سازمانی به این مهارت‌های مدیریتی نیاز دارند. البته، مهارت‌های بین ‌فردی بیش از دیگر مهارت‌ها برای مدیران منابع انسانی اهمیت دارد.

مهارت ‌های تخصصی مدیر منابع انسانی

اولین مهارتی که یک مدیر منابع انسانی برای موفقیت باید کسب کند و همین‌طور ساده‌ترین مهارت برای توسعه، مهارت‌های تخصصی است. منظور از مهارت‌های تخصصی توانایی استفاده از روش‌ها و تکنیک‌ها برای انجام کار است. مدیر منابع انسانی باید به مجموعه مهارت‌هایی مانند فنون و روش‌های جذب و استخدام، اصول طراحی و پیاده سازی نظام آموزش کارکنان، الزامات مدیریت فرهنگ سازمانی، قانون کار و بسیاری مهارت‌های دیگر تسلط کامل داشته باشد. امروزه رایانه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی در اجرای تمام فعالیت‌های منابع انسانی نقش دارند بنابراین برخورداری از مهارت‌های رایانه‌ای نیز برای مدیران منابع انسانی ضروری است.

مهارت‌ های بین فردی مدیر منابع انسانی

دومین مهارت اصلی برای مدیران منابع انسانی سازمان، مهارت‌های بین ‌فردی است. منظور از مهارت‌های بین ‌فردی توانایی درک، معاشرت و همکاری با افراد و گروه‌ها از طریق برقراری ارتباطات مؤثر است. دسترسی به منابع لازم برای انجام کار از طریق ارتباط با افراد داخل سازمان (همکاران و سرپرستان) و افراد خارج سازمان (مشتریان و تأمین‌کنندگان) صورت می‌گیرد.

مدیران منابع انسانی باید مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشند. همدلی ویژگی بسیار مهم مدیران منابع انسانی است. همدلی به این معنا است که شما بتوانید خود را جای شخص دیگری قرار دهید. نه تنها آنچه فرد می‌گوید که دلیل انتقال این اطلاعات به خود را نیز درک کنید.

مهارت‌های بین ‌فردی، توانایی به‌ خوبی کار کردن با سایر افراد در تیم‌ها را نیز شامل می‌شود. مهارت‌‌هایی مانند اقناع دیگران، میانجی‌گری و حل تعارضات، مذاکره و تصمیم‌گیری‌های مشارکتی از جمله مهارت‌های بین فردی به ‌شمار می‌رود.

مهارت‌ های ادراکی و طراحی مدیر منابع انسانی

مهارت‌های ادراکی و طراحی از مهارت‌های موردنیاز برای مدیران منابع انسانی موفق است. این مهارت‌ها به تصمیم‌گیری کمک می‌کنند. بدیهی است که تصمیماتی که ما در طول زندگی خود گرفته‌ایم، بر امروز ما تأثیر گذاشته‌اند. این موضوع در مورد تصمیمات سازمانی نیز صدق می‌کند. تصمیمات رهبران، موفقیت یا عدم موفقیت سازمان را تعیین می‌کند. بنابراین لازم است سازمان ها افراد خود را آموزش دهند تا مهارت‌های تصمیم‌گیری خود را بهبود بخشند.

مهارت‌های ادراکی و طراحی، شامل توانایی بررسی مسئله (ارزیابی موقعیت)، شناسایی راه‌حل‌ها، انتخاب راه‌حل‌های منطقی و تصمیم‌گیری برای اجرای راه‌حل ها است. این مجموعه مهارت، نقش مهمی در ایجاد و تقویت توانایی هدایت و مدیریت سازمان دارد.

بخش ادراکی، شامل توانایی درک آنچه در فرآیندهای کسب‌وکار می‌گذرد، است. یعنی «توانایی دیدن تصویر بزرگ‌تر» در مورد نحوه کارکرد بخش یا کل سازمان. این همچنین شامل توانایی برای دیدن اینکه آیا ما خارج از پارامترهای فرایند مورد انتظار هستیم، نیز می شود. به عبارت دیگر، آیا ما کارهایی را انجام می‌دهیم که نباید انجام دهیم یا کارهایی را که برای حفظ سطح بالایی از بهره‌وری لازم است، به‌درستی انجام نمی‌دهیم؟

مهارت‌های طراحی بخش دیگری از این مهارت‌ است. مهارت‌های طراحی، مهارتی است که به ما امکان می‌دهد راه حل‌های بدیعی برای مشکلاتی که با استفاده از مهارت‌های ادراکی خود شناسایی کرده‌ایم، کشف کنیم. بنابراین، یک قسمت از این مجموعه مهارت، شناسایی هر مسئله‌ای است که وجود دارد و قسمت دوم تصمیم‌گیری برای حل مشکلات و اجرای راه‌حل است.

مهارت ‌های کسب‌ وکار مدیر منابع انسانی

مهارت‌های کسب‌وکار مهارت‌هایی تحلیلی و کمی هستند. مهارت‌هایی مانند دانش عمیق در مورد نحوه کار سازمان، بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی استراتژیک برای هر مدیری لازم است تا بتواند نحوه سودآوری سازمان را درک کرده و به افزایش آن کمک کند. مدیران منابع انسانی باید از سازمان و استراتژی‌های آن آگاه باشند، جنبه‌های مالی، فناوری و سایر وجوه سازمان و صنعت را درک کنند و بتوانند با استفاده از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و معیارهای منابع انسانی، داده های زیادی را مدیریت کنند.

کسب مهارت‌های کسب‌وکار و مهارت‌های تخصصی ساده‌تر از مهارت‌های بین‌ فردی و مهارت‌های ادراکی و طراحی است.

رشته های تحصیلی مناسب برای مدیر منابع انسانی

مدیر منابع انسانی می‌تواند در هر سازمان و صنعتی فعالیت کند. ازجمله بخش آموزش، بهداشت و درمان، تجارت، سازمان‌های دولتی و خصوصی و…

درحالی‌که مرتبط‌ترین رشته تحصیلی برای یک مدیر منابع انسانی «مدیریت منابع انسانی» است. اما رشته‌های دیگری هم وجود دارد که دانش لازم برای فعالیت در این حوزه را در اختیار فراگیران قرار می‌دهد. در این بخش به برخی از این رشته‌ها اشاره می‌کنیم.

1- مدیریت منابع انسانی

مرتبط‌ترین رشته تحصیلی دانشگاهی برای شغل مدیر منابع انسانی، رشته مدیریت منابع انسانی است.

2- مدیریت بازرگانی

تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی به درک درست از کسب‌وکار در صنایع مختلف کمک می‌کند. فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت بازرگانی در آنالیز مشکلات، یافتن راه‌حل و بهبود کسب‌وکار، دانش کسب کرده‌اند.

3- بازاریابی

مهارت بازاریابی، یک مهارت مهم برای متخصصین منابع انسانی به‌ویژه در حوزه جذب و استخدام است. بنابراین بازاریابی می‌تواند یک رشته خوب برای افرادی که به دنبال فعالیت در منابع انسانی هستند، باشد.

4- مدیریت آموزشی

یک انتخاب دیگر برای مدیران منابع انسانی رشته مدیریت آموزشی است. زیرا وظیفه آموزش کارمندان جدید در مورد مزایا، قوانین و مقررات شرکت، فرهنگ سازمانی و انتظارات شغلی بر عهده مدیریت منابع انسانی است.

5- روانشناسی

یکی از پرطرفدارترین رشته‌های دانشگاهی، رشته روان‌شناسی است. روان‌شناسی دانش گسترده‌ای در حوزه رفتار و عوامل مؤثر بر رفتار و عملکرد در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. مدیران منابع انسانی می‌توانند از طریق استفاده از نظریه‌های نوین روانشناسی به ایجاد انگیزه و بهبود عملکرد کارکنان بپردازند.

6- مدیریت مالی

همه متخصصان منابع انسانی به درک کاملی از امور مالی نیاز دارند. کسب مدرک تحصیلی در امور مالی می‌تواند دانش کاملی را در زمینه‌هایی مانند مدیریت ریسک، حسابداری مالی، سرمایه‌گذاری و امور مالی شرکت‌ها به دانشجویان ارائه دهد.

7- اقتصاد

مدیران منابع انسانی می‌توانند در رشته اقتصاد تحصیل کرده باشند، به‌ویژه اگر بخواهند در حوزه جبران خدمات و مزایا فعالیت کنند. مدیران جبران خدمات بسته‌های حقوق و مزایا را برای مشاغل مختلف در بخش‌های مختلف سازمان تعیین می‌کنند. آنها باید تأثیر مالی این برنامه‌ها را بر سازمان درک کرده و از مطابقت آنها با قوانین و مقررات مختلف اطمینان حاصل کنند. فارغ‌التحصیلان رشته اقتصاد به‌عنوان تحلیل‌گر حقوق و دستمزد نیز استخدام می‌شوند.

8- مدیریت

تحصیل در رشته مدیریت می‌تواند یک انتخاب عالی برای مدیران آینده منابع انسانی باشد. این رشته فراگیران را برای هدایت تیم‌ها، تصمیم‌گیری مؤثر و اجرای تغییرات آماده می‌کند. مدیریت حوزه‌هایی مانند ارتباطات، مذاکره، امور مالی و مدیریت پروژه را نیز پوشش می‌دهد. این مهارت‌ها برای متخصصان منابع انسانی که می‌خواهند کارکنان را هدایت کنند یا خدمات مشاوره‌ای به سازمان‌ها ارائه دهند، کاربردی است.