شناخت نقاط قوت، ضعف، انگیزه‌ها، ارزش‌ها و خصوصیات رفتاری می‌تواند یکی از عوامل موفقیت در کسب‌وکار باشد. پیتر گوبر (مدیرعامل شرکت ماندالی ویژن فعال در صنعت فیلم و نویسنده نیویورک‌تایمز) خودآگاهی را مهم‌ترین مهارت در محیط کار می‌داند. اهمیت خودآگاهی را حتی می‌توان فراتر از حوزه کار دانست و بیان کرد که به‌طورکلی شناخت اینکه شما در چه زمینه‌هایی توانایی دارید برای موفقیت در کار و زندگی شما مهم است. آزمون های شخصیتی، راهی برای ایجاد شناخت و درک تصویر بهتر از خود هستند. ما در اینجا به شما 24 مدل شخصیت شناسی را که به کشف شخصیت واقعی کمک می‌کنند، معرفی می‌کنیم.
تاریخچه مدل های شخصیت شناسی
قدیمی‌ترین طبقه‌بندی تیپ‌شناسی شخصیت، به بقراط و جالینوس نسبت داده شده است. حدود 460 سال قبل از میلاد، بقراط بیان کرد انسان‌ها دارای شخصیت هستند. او معتقد بود شخصیت از 4 حالت متمایز سودا، بلغم، صفرا و دم تشکیل شده است و میان این 4 عامل با عناصر چهارگانه طبیعت ارتباط وجود دارد. بلغم در بدن انسان معادل آب در طبیعت، صفرا معادل آتش، سودا نماینده خاک و دم معادل هوا/ باد است. افرادی که هر 4 عنصر را به مقدار مساوی و متعادل داشته باشند «به هنجار» شناخته می‌شوند. بر اساس نظرات بقراط، جالینوس عامل تمایز صفات و ویژگی‌های جسمی و روانی در انسان‌ها را غلبه یکی از عناصر دانست و افراد را در 4 گروه سوداوی‌مزاج، صفراوی‌مزاج، بلغمی‌مزاج و دموی‌مزاج قرار داد.
پس‌ازآن در سال 1879 ویلهلم وونت، که برخی از او به‌عنوان پدر روانشناسی یاد می‌کنند اولین کسی بود که تمایز مشخصی میان بدن انسان و شخصیت انسان قائل شد. بعدها زیگموند فروید، عنوان کرد که شخصیت ما بسیار پیچیده‌تر ازآنچه ابتدا گفته شده بود، است و رفتار و شخصیت از طریق نیازها و محرک‌های ذاتی تحریک می‌شوند. کارل یونگ، اظهار داشت که تنها 4 کنش روان‌شناختی شامل حس، شهود، تفکر و احساس وجود دارد که این‌ها بر شخصیت ما تأثیر می‌گذارند و در هر فرد یکی از این کنش‌ها غالب و مسلط است.
در سال‌های 1900 علاقه به آزمون، ارزیابی و نوع شناسی شخصیت به‌ویژه در محل کار افزایش یافت. نخستین تست شخصیت مدرن «پرسشنامه اطلاعات شخصی وود ورث» بود. این آزمون توسط ارتش آمریکا در جنگ جهانی اول به‌منظور تشخیص افراد مستعد اختلالات روحی در اثر صدای انفجار به کار گرفته شد. سؤال‌های این پرسشنامه به ناهنجاری‌های رفتاری از قبیل ترس‌های غیرعادی یا هراس، کابوس و سایر اختلالات خواب، احساس خستگی شدید و… مرتبط است.
انواع مدل های شخصیت شناسی
1- Career Hunter
Career Hunter، یک آزمون کامل اختصاص داده‌شده، به شخصیت‌های کاری دارد. این آزمون نوع شخصیت شما را بر اساس 29 ویژگی متفاوت و ترجیحات رفتاری برای خلق نتایج اندازه می‌گیرد. با استفاده از این آزمون شما می‌توانید شناسایی کنید که کدام نقش‌های شغلی مناسب شخصیت شما هستند. همین‌طور می‌توانید محیط و سبک‌کاری ایده آل خود را کشف کنید. ثبت‌نام که فقط شامل دسترسی به آزمون علایق شغلی است، رایگان است. اما برای شرکت در آزمون شخصیت کاری نیاز به دسترسی کامل دارید. درمجموع در 6 آزمون شرکت می‌کنید و پس از اتمام، گزارش جزئی از ویژگی‌های برتر، تطابق‌های شغل و صنایع دریافت خواهید کرد.
2- 16 عاملی شخصیت (۱۶PF)
ریموند کتل، با استفاده از فهرست صفات شخصیت آلپورت، ابتدا 171 صفت شخصیتی را عنوان کرد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی آن را به 36 و درنهایت به 16 عامل محدود ساخت و بر این اساس پرسشنامه «16 عاملی شخصیت» را طراحی کرد. وی برای هر عامل شخصیت 2 نام در نظر گرفته که یکی برای نمره‌های بالا و دیگری برای نمره‌های پایین است.
16 عامل عبارت‌اند از: انتزاعی بودن (تخیلی در برابر عملی بودن)، هراس/دلهره (نگرانی در برابر اطمینان)، تسلط (قدرتمند بودن در برابر تسلیم شدن)، ثبات هیجانی (آرام در برابر عصبی)، سرزندگی (خودانگیختگی در برابر مهارشدگی)، گشودگی نسبت به تغییر (انعطاف‌پذیری در برابر دل‌بستگی به موارد آشنا)، کمال‌گرایی (کنترل‌شده در برابر بی‌انضباطی/تنظیم‌نشده)، خصوصی بودن (محتاط در برابر آزاد)، دلیل‌تراشی (انتزاعی در برابر عینی)، آگاهی از قانون (مطیع در برابر غیر مطیع)، اعتماد به خود (خودکفا در برابر وابسته)، حساسیت (دل‌رحم/مهربان در برابر بی‌احساس)، تسلط اجتماعی (مهار/بازداری نشده در برابر خجالتی)، تنش (بی‌صبر در برابر آرام)، گوش‌به‌زنگی/ احتیاط (بدگمان در برابر اعتماد کننده) و گرمی (معاشرتی بودن در برابر کم‌حرفی) است.
3- مدل پنج عاملی شخصیت (Five Factor Model- Big-5)
آزمون 5 عاملی شخصیت، 5 عامل روان رنجوری/ ثبات احساسی، برونگرایی، سازگاری، استقبال از تجربه/ پذیرش تجربه‌های جدید و وجدان / وظیفه‌شناسی را در برمی‌گیرد. این آزمون شخصیت افراد را در هر یک از این عوامل ارزیابی می‌کند. با کنار هم قرار دادن ابتدای واژگان عناوینی که مک کری و کوستا برای هر یک از این عوامل برگزیدند واژه OCEAN به معنای اقیانوس ساخته می‌شود. این تعبیر برای آن وجود دارد که شخصیت سالم مانند اقیانوس آرام و زیبا است. شما به کمک این آزمون می‌توانید ویژگی‌های مرتبط به زندگی شخصی و کاری خود را درک کنید و دانش عمیقی از ویژگی‌های اصلی خود به‌دست آورید. آزمون شامل 60 سؤال است و تقریباً بین 5 تا 10 دقیقه زمان نیاز دارد. این آزمون از معتبرترین مدل های روانشناسی برای سنجش شخصیت است.
4- کد رنگ (Color Code) یا شخصیت شناسی هارتمن
یکی دیگر از مدل های شخصیت شناسی آزمون کد رنگ است. این آزمون، توسط تیلور هارتمن معرفی‌شده است. او شخصیت‌ها را به 4 رنگ قرمز باانگیزه قدرت، آبی باانگیزه صمیمیت، سفید باانگیزه صلح، زرد باانگیزه لذت و تفریح/ شوخ‌طبعی تقسیم کرده است. او معتقد است همه افراد دارای یکی از این 4 انگیزه اصلی هستند. در این آزمون 45 سؤال مطرح‌شده است و در هر سؤال ۴ ویژگی شخصیتی ذکرشده، شما باید عبارتی که به بهترین شکل شما را توصیف می‌نماید انتخاب کنید تا بر اساس پاسخ سؤالات رنگ شخصیت شما مشخص می‌شود.
5- See My Personality
این مدل از همان اصول آزمون شخصیتی Big5 پیروی می‌کند. با استفاده از این آزمون شما می‌توانید خصوصیات بارز خود به همراه نقاط قوت و ضعف خود را کشف کنید. همچنین با استفاده از مقیاسی که بر اساس میانگین نتایج کاربران است می‌توانید از اینکه کدام‌یک از ویژگی‌های شما نرمال و کدام‌یک غیر نرمال در نظر گرفته‌شده‌اند آگاهی یافته و از این یافته‌ها به‌عنوان راهنمایی برای رشد و توسعه خود استفاده کنید. شما می‌توانید دریابید که دیگران چگونه شما را به‌عنوان یک شخص درک می‌کنند و از این اطلاعات برای افزایش خودآگاهی خود استفاده کنید.
6- آزمون رنگ
شرکت در آزمون رنگ بسیار ساده است. تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که رنگ‌ها را به ترتیب دلخواهتان انتخاب کنید. چیزی که درباره آزمون رنگ مهم است این است که این متد هرگونه تعصبات مطلوبیت اجتماعی را حذف می‌کند.
این تعصبات، اغلب زمانی اتفاق می‌افتند که افراد تلاش می‌کنند خودشان را در وضعیت مطلوب نشان دهند. بنابراین تفسیر پاسخ‌های آنها در آزمون های شخصیتی سؤال محور نادرست است. یعنی در آزمون‌های سؤال محور این خطا ممکن است وجود داشته باشد که شرکت‌کننده آزمون از میان گزینه‌ها، به‌جای انتخاب گزینه‌ای که شخصیت وی را توصیف می‌کند؛ گزینه‌ای را انتخاب کند که فکر می‌کند ازنظر اجتماعی مطلوب است.
اما آزمون رنگ مبتنی بر احساسات است و با تکیه‌بر انتخاب‌های ناخودآگاه شرکت‌کننده، ویژگی‌های شخصیتی اصلی وی را بر اساس ترجیحاتش آشکار می‌سازد. در این آزمون یک گروه از رنگ‌ها در اختیار فرد قرار داده می‌شود و از وی خواسته می‌شود به ترتیب رنگ‌هایی که بیشتر دوست دارد انتخاب کند.
7- Personality Perfect
آزمون Personality Perfect از تئوری‌های MBTI و یونگ به‌عنوان پایه و اساس خود استفاده می‌کند. بنابراین می‌توان انتظار نتایج دقیقی را از آن داشت. این آزمون شامل 28 سؤال است. هدف این مدل شخصیت شناسی کمک به افراد در استفاده از استعدادهایشان، درک روش برقراری ارتباط با دیگران و تصمیم‌گیری شغلی است.
8- پروژه ساپا (The SAPA Project)
SAPA اختصاری از ابتدای واژگان Synthetic Aperture Personality Assessment است. اصطلاحی که نحوه جمع‌آوری داده را در پروژه ساپا توضیح می‌دهد. این آزمون شخصیت، جدید و کاملاً ناشناخته است و هدف اصلی آن انجام تحقیق علمی غیرتجاری است. تست شخصیت ساپا رایگان است. شما پس از ارسال پاسخ‌ها، پروفایل شخصیتی کاملی که با پاسخ‌های منحصربه‌فرد شما شخصی‌سازی‌شده است، دریافت می‌کنید. این آزمون یافته‌های خود را در 6 عامل شخصیتی اصلی و 12 وجه رده پایین قرار می‌دهد.
9- ارزیابی نقاط قوت کلیفتون
ارزیابی نقاط قوت با عناوین تست استعدادیابی کلیفتون و تست استعدادیابی گالوپ نیز شناخته‌شده است. این مدل شخصیت شناسی 34 تم ازجمله ایده پردازی، آینده‌نگری، همدلی، هماهنگی، ارتباط، خودباوری، ثبات، نظم و … را اندازه‌گیری می‌کند. این 34 تم در 4 موضوع کلی تفکر استراتژیک، ایجاد روابط، نفوذ و اجرا تقسیم می‌شوند. بر اساس این مدل، این تم ها به‌عنوان DNA استعداد شما گرداوری می‌شوند و در درک اینکه چگونه می‌توانید به اهداف خود دست‌یابید، با دیگران کارکنید و بر پایه نقاط قوت خود به زندگی شغلی و شخصی خود نزدیک شوید، به شما کمک می‌کنند. این آزمون شامل 177 سؤال است. شما پس از پاسخ به سؤالات گزارش تفصیلی و پیشنهادهایی دریافت می‌کنید که برای به حداکثر رساندن استعدادها و توانایی‌هایتان به شما کمک می‌کند.
10- DISC
DISC یکی دیگر از مدل های شخصیت شناسی است. DISC از ابتدای واژگان Conscientiousness – Steadiness – Influence – Dominance نام گرفته است. این مدل 4 بعد تسلط، تأثیرگذاری، پایداری و وجدان را در انسان بررسی کرده و بر این اساس 4 تیپ شخصیتی سلطه‌گر، تأثیرگذار، وظیفه محور و دارای ثبات را معرفی می‌کند. بر اساس این مدل، هر فرد ترکیبی از 4 بعد را دارا است اما بعدی که از سایر ابعاد بیشتر باشد به‌عنوان بعد اصلی رفتار شناخته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر هیچ شخصی به‌طور مطلق S ،I، D یا C نیست و ترکیبی از این چهار گروه را دارد. اما در آن بعد که مقدارش بیشتر از سایرین است شناخته می‌شود. این آزمون شامل 28 سؤال است. شما باید کلماتی که بیشترین تناسب و کم‌ترین تناسب باشخصیتتان دارد را مشخص کنید.
11- MBTI
این آزمون توسط ایزابل مایرز و مادرش کاترین بریگز بر اساس تیپ‌های شخصیتی نظریه یونگ تهیه‌شده است. 4 مقیاس برای این مدل طراحی‌شده است که عبارت‌اند از:
- برونگرایی- درونگرایی/ Extraversion (E) – Introversion (I)
- حسی- شهودی/ Sensing (S) – Intuition (N)
- احساسی- منطقی/ Thinking (T) – Feeling (F)
- قضاوت گر- دریافتگر/ Judging (J) – Perceiving (P)
از ترکیب این 8 عامل، 16 تیپ شخصیتی به وجود می‌آید که نام هر ویژگی شخصیتی از ابتدای واژگان عوامل ساخته‌شده است.
| عنوان | تیپ شخصیتی | عنوان | تیپ شخصیتی | عنوان | تیپ شخصیتی | عنوان | تیپ شخصیتی |
| بازپرس | ISTJ | مشاور | INFJ | متقاعدکننده/ مروج | ESTP | قهرمان | ENFP |
| صنعت‌گر | ISTP | درمانگر | INFP | ناظر | ESTJ | مربی رشد/ معلم | ENFJ |
| محافظ | ISFJ | مغز متفکر | INTJ | بازیگر/ ایفاگر | ESFP | مبتکر | ENTP |
| هنرمند/ آهنگساز | ISFP | معمار/ مهندس | INTP | حامی/ ارائه دهنده | ESFJ | فرمانده | ENTJ |
پرسشنامه MBTI از 93 سؤال اجباری تشکیل‌شده است که در هر سؤال، ویژگی شرکت‌کننده با یک کلمه در جمله مطابقت دارد. پس از پاسخ دادن به سؤالات یکی از 16 تیپ شخصیتی به شما تعلق می‌گیرد. هیچ تیپ شخصیتی بهترین، یا بهتر از سایر تیپ‌ها نیست و هدف از آزمون صرفاً شناخت خود است. MBTI یکی از محبوب‌ترین آزمون ها و مدل های شخصیت شناسی است.
12- مدل شخصیت HEXACO
این مدل شخصیت شناسی برای ارزیابی شخصیت، 6 بعد صداقت- فروتنی (Honesty-Humility)، احساسات (Emotionality)، برونگرایی (Extraversion)، سازگاری (Agreeableness)، وظیفه‌شناسی/ وجدان کاری (Conscientiousness) و میزان استقبال از تجربیات جدید (Openness to experience) را اندازه‌گیری می‌کند. نام مدل هم از ابتدای کلمات همین ابعاد اخذ شده است. پرسشنامه HEXACO برای ارزیابی کامل شامل 200 سؤال و برای ارزیابی کوتاه‌تر از 100 سؤال تشکیل‌شده است.
13- BIRKMAN
این آزمون توسط راجر برکمن طراحی‌شده است و عوامل شخصیت، ادراک اجتماعی و علائق شغلی را ارزیابی می‌کند. این ارزیابی بینشی از انگیزه رفتارهای یک فرد در موقعیت‌های شغلی و زمینه اجتماعی ارائه می‌دهد. پرسشنامه درمجموع 32 مقیاس دارد که 10 مقیاس ترجیحات شغلی، 11 مقیاس رفتارهای مؤثر و 11 مقیاس دیگر رفتارهای میان فردی و انتظارات محیطی را توصیف می‌کنند. 289 سؤال برای این آزمون طراحی‌شده است که 250 سؤال به‌صورت صحیح-غلط و 48 سؤال به‌صورت چندگزینه‌ای طراحی‌شده است.
14- HOGAN
رابرت و جیس هوگان، با تأسیس شرکت «سیستم ارزیابی هوگان» که اکنون از شرکت‌های پیشرو جهانی در حوزه ارزیابی شخصیت است، به مطالعه در حوزه شخصیت و رابطه آن با عملکرد شغلی پرداختند. آنها سه ابزار برای ارزیابی شخصیت افراد معرفی کردند که در ادامه درباره هر یک از آنها توضیحاتی ارائه خواهد شد.
Hogan Personality Inventory :HPI
نخستین ابزار معرفی‌شده توسط هوگان و هوگان، پرسشنامه شخصیت هوگان مشتمل بر 206 سؤال است. این پرسشنامه بر مبنای مدل 5 عاملی و نظریه اجتماعی – تحلیلی طراحی‌شده است. HPI شخصیت را با توجه به تمایلات رفتاری کلیدی یعنی سازگاری، جاه‌طلبی، اجتماعی بودن، حساسیت بین فردی، حسن تدبیر، کنجکاوی و رویکرد یادگیری اندازه‌گیری می‌کند. همچنین دارای 6 مقیاس شغلی جهت‌گیری خدمات، تحمل استرس/فشار روانی، قابلیت اطمینان، پتانسیل کار دفتری و پتانسیل فروش است.
Hogan Development Survey :HDS
این ابزار، ابعاد تاریک شخصیت افراد را در محیط شغلی بررسی نموده و خصوصیات کارکنان را در شرایط پرفشار مشخص می‌کند. 11 صفت تحریک‌پذیر، شکاک، محتاط، خوددار، آسوده‌خاطر، جسور و باشهامت، بدجنس، رنگارنگ/ هیجان‌انگیز، خیال‌پرداز/ برخوردار از تخیل قوی و کوشا و وظیفه‌شناس ابعاد تاریک شخصیت را نشان می‌دهند. این ابزار می‌تواند با شناخت و تضعیف نقاط ضعف کارکنان، ریسک‌های عملکردی آنها را کاهش دهد.
Motives, Values and Preferences Inventory :MVPI
پرسشنامه انگیزه‌ها، ارزش‌ها و ترجیحات، لایه‌های درونی‌تر شخصیت یعنی اهداف اصلی، ارزش‌ها، محرک‌ها و علایق افراد را موردسنجش قرار می‌دهد. ارزیابی شخصیت MVPI دارای 10 مقیاس شناخت، قدرت، لذت‌جویی، نوع‌دوستی، وابستگی، سنت، امنیت، معاشرت، علم و زیبایی‌شناختی است. نتایج حاصل از این آزمون می‌تواند موفقیت و رضایت شغلی را پیش‌بینی کند.
15- هالند (HOLLAND)
این آزمون شخصیت، توسط روانشناس جان ل. هالند مطرح شد. هالند اذعان داشت زمانی افراد بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند که در محیط کاری که مطابق با علاقه‌مندی آنها است قرار گیرند. نتایج آزمون هالند به شما کمک می‌کند تا زمینه‌هایی که علاقه بیشتری به آن دارید شناخته و به فعالیت در همان حوزه بپردازید.
ازنظر هالند بیشتر افراد دریکی از 6 تیپ شخصیتی Realistic واقع‌گرا، Investigative جستجوگر، Artistic هنری، Social اجتماعی، Enterprising متهور/ کسب‌وکار گرا و Conventional سنتی قرار می‌گیرند. بر اساس نظریه هالند هر یک از این تیپ های شخصیتی مشاغل و محیط کاری متفاوتی دارند.
- مشاغل مناسب افراد واقع‌گرا، مشاغلی است که به مهارت‌های کاربردی و تکنیکی بالا نیاز داشته و با ابزار و تجهیزات سروکار دارد. به‌عنوان‌مثال نجاری، آشپزی.
- مشاغل مناسب افراد جستجوگر، مشاغل مرتبط با حرفه‌های آکادمیک و دانشگاهی، علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی و علوم طبیعی است. مانند حقوق، داروسازی، تحقیق و توسعه و….
- مشاغل مناسب برای افراد هنری، مشاغلی است که استعدادهای هنری، تخیل و خلاقیت بالا بطلبد. مانند معماری و نویسندگی.
- افراد با تیپ شخصیتی اجتماعی باید مشاغلی که در ارتباط با مردم است، انتخاب نمایند. مانند منابع انسانی، مراقبت پزشکی و دیگر شغل‌های این‌چنینی
- افراد با تیپ شخصیتی متهور/ کسب‌وکار گرا در زمینه‌های مدیریت و فروش خوب عمل می‌کنند. مانند بازاریابی و مشاوره
- موقعیت شغلی مناسب برای افراد با تیپ شخصیتی سنتی موقعیت‌های اداری و مرتبط با ساختارمندی و سازمان‌دهی است. مانند مشاغل حسابداری، امور مالی، تدارکات و خرید.
در مدل شخصیت شناسی هالند ۴۸ وظیفه شرح داده شده است. شما بر اساس میزان علاقه‌مندی خود برای انجام آنها از امتیاز ۱ به معنای عدم علاقه تا امتیاز 5 به معنای علاقه کامل به آنها امتیاز می‌دهید.
16- Wave
شرکت سویل (Saville) آزمون شخصیت موج را بر اساس یک مدل سلسله‌مراتبی یا هرمی طراحی کرده است. این هرم به ترتیب از بالا از چهار لایه خوشه، بخش، بعد و وجه شخصیتی تشکیل شده است. در بالاترین سطح هرم 4 خوشه تفکر، اثرگذاری، انعطاف‌پذیری و خدمت‌رسانی است. پس‌ازآن 12 بخش شامل ارزیابی‌کننده، پژوهشگر، ایده پرداز و… . سپس 36 بعد مانند تحلیلگر، واقع‌گرا، عقلائی و… و در آخرین لایه هم 108 وجه شخصیتی/ رویه؛ مانند باپشتکار و اهل ریسک، اهل رقابت و… قرارگرفته است.
این پرسشنامه آنلاین در دو نسخه کوتاه و بلند ارائه‌شده است. نسخه بلند این آزمون بانام «سبک‌های حرفه‌ای موج» دارای 216 آیتم اصلی است. این پرسشنامه با تمایز قائل شدن میان استعدادها از رغبت‌ها و انگیزه‌ها برای هر وجه شخصیتی 2 عبارت تعریف می‌کند. یکی از عبارت‌ها بیانگر انگیزه و دیگری بیانگر استعداد است. بنابراین مجموعاً شما باید 216 عبارت را خوانده و در طیف 9 درجه‌ای لیکرت پاسخ دهید.
در هر صفحه آزمون 6 عبارت نمایش داده می‌شود. پس از پاسخ‌دهی سیستم، به‌صورت هوشمند نمره دهی هنجاری را ثبت و به‌طور خودکار رتبه‌بندی نسبی را انجام می‌دهد. اما اگر در هر صفحه شما به دو یا چند عبارت پاسخ یکسانی داده باشید سیستم با ظاهر نمودن پاسخ اجباری شما را ملزم به رتبه‌بندی مجدد عبارات با نمرات مشابه، می‌نماید تا دقیقاً مشخص سازید کدام‌یک از آن عبارت‌ها شما را بهتر توصیف می‌کند.
17-CPI
پرسشنامه شخصیت کالیفرنیا یا همان CPI در ابتدا توسط هریسون گاف معرفی شد. دو نوع پرسشنامه شخصیت کالیفرنیا وجود دارد. یک نوع با 434 سؤال به‌صورت صحیح- غلط و در نوع دوم 260 سؤال از 434 سؤال انتخاب‌شده است. هر دو آزمون به کارکنان کمک می‌کنند تا از طریق ایجاد درک بهتر از خود و نحوه تعاملشان با دیگران توانایی‌های رهبری را توسعه دهند.
در ابتدا 15 مقیاس برای این مدل توسط گاف معرفی شد. اما اکنون در 29 مقیاس نمره‌گذاری می‌شود که می‌توان آنها را به 6 دسته کلی، 7 مقیاس طرز رفتار (مواجهه) با دیگران، 7 مقیاس خود مدیریتی، 3 مقیاس سبک تفکر و انگیزش‌ها، 3 مقیاس ویژگی‌های شخصیتی، 3 مقیاس اندازه‌گیری مرتبط با کار و 3 مقیاس اندازه‌گیری رده‌بالا تقسیم کرد. سلطه‌گری، معاشرت پذیری، حضور اجتماعی، پذیرش خود، مسئولیت‌پذیری، انعطاف‌پذیری، تحمل و رهبری نمونه‌ای از 29 مقیاس هستند.
18- لکه جوهر (Rorschach Inkblot)
آزمون لکه جوهر توسط هرمن رورشاخ به‌منظور کنترل وضعیت روانی مطرح شد. در این آزمون تصاویر (10 تصویر) حاوی لکه جوهر که می‌تواند رنگی یا سیاه‌وسفید باشد نشان داده شده و از شما خواسته می‌شود درباره آنچه مشاهده می‌کنید، توضیح دهید. سپس روانشناس با طرح پرسش‌هایی در مورد پاسخ‌ها، به ادراکات شما از لکه جوهر با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده و تفاسیر روانشناسی امتیاز می‌دهد. این آزمون می‌تواند برای بررسی ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد عاطفی افراد در گروه‌های سنی 5 سال تا بزرگ‌سال مورداستفاده قرار گیرد و نگرش‌ها و انگیزه‌های ناخودآگاه را اندازه‌گیری کند.
19- Szondi
آزمون زوندی توسط لئوپارد زوندی باهدف کشف عمیق‌ترین غرایز سرکوب‌شده یک فرد بر اساس همدردی یا نفرتی که با دیدن تصویر در فرد ایجاد می‌شود، ارائه شد. در طول آزمون یک سری عکس صورت افراد سادیست یا دیگر آزار، غشی، جنون، اسکیزوفرنی، هیستری یا هیجانی، افسرده، دیوانه و اختلال تجزیه هویت به شما نشان داده‌شده و از شما خواسته می‌شود جذاب‌ترین و منفورترین عکس‌ها را انتخاب کنید. امروزه، دیگر از این تست روانشناسی استفاده نمی‌شود.
20- NEO
نئو یکی دیگر از مدل های شخصیت شناسی است. پال کاستا جونیو و رابرت آر مک کری پرسشنامه شخصیتی NEO را طراحی کردند که ابتدا 3 عامل شخصیت افراد را می‌سنجید. اما بعد آنها آزمون‌های گذشته را ویرایش کرده و نسخه نهایی تست شخصیت شناسی نئو را به نام NEO-PIR منتشر کردند. در نسخه نهایی، پنج عامل اصلی شخصیت انسان شامل روان رنجوری، برونگرایی، باز بودن/ پذیرش نسبت به تغییرات جدید، توافق پذیری/ سازگاری و وجدانی بودن/ وظیفه‌شناسی موردسنجش قرار می‌گیرد. این عوامل همان عوامل مدل 5 عاملی هستند که در اینجا برای هرکدام از این 5 عامل، 6 زیر عامل تعیین‌شده است. این آزمون شامل 240 سؤال است و از علمی‌ترین تست‌ها برای بررسی دقیق شخصیت به شمار می‌آید.
21- Minnesota Multiphase Personality Inventory :MMPI
پرسشنامه شخصیت چندمنظوره می‌نه سوتا توسط هاتاوی و مک کنیلی در دانشگاه می‌نه سوتا تهیه شد. این پرسشنامه 10 مقیاس را برای ارزیابی شخصیت معرفی می‌کند. مقیاس‌ها عبارت‌اند از: خودبیمارانگاری، افسردگی، هیجان (هیستری)، انحراف روانی، مردانگی/زنانگی، روان‌پریشی، ضعف روانی، جنون، شیدایی خفیف و درونگرایی اجتماعی.
این آزمون اغلب برای کمک به برنامه‌های درمان بیماری‌های روانی استفاده می‌شود. اما می‌تواند در محیط‌های شغلی به‌ویژه حرفه‌های پرخطر مانند پلیس، خلبان و… نیز استفاده شود. این پرسشنامه در طول سال‌ها موردبازنگری قرار گرفته است. جدیدترین نسخه MMPI-2 است که برای بزرگ‌سالان مناسب است و از 567 سؤال صحیح-غلط تشکیل‌شده است. ازآنجایی این آزمون به حدود 60 تا 90 دقیقه زمان نیاز دارد، نسخه کوتاه‌تر آن شامل 338 سؤال نیز منتشرشده است. همچنین یک نسخه از این آزمون بانام MMPI-A برای گروه سنی زیر 18 سال طراحی‌شده است.
22- Enneagram
آزمون‌های تشخیص شخصیت ایناگرام، 9 تیپ شخصیتی کمال‌گرا، امدادگر، موفق، فردگرا، پژوهشگر، وفادار، مشتاق، چالشگر و صلح‌جو را معرفی می‌کند. اساس ایناگرام یک نماد هندسی 9 گوشه است. این نماد از یک دایره بیرونی تشکیل‌شده است که در آن 9 نقطه یعنی شخصیت‌ها در جهت عقربه‌های ساعت و در فاصله‌های مساوی قرارگرفته‌اند. تیپی که فرد اکثر ویژگی‌های آن را دارد به‌عنوان تیپ اصلی در نظر گرفته می‌شود و تیپ‌هایی که در دو طرف تیپ اصلی قرار می‌گیرند بال نام دارند. بال‌ها نشانگر سبک‌های شخصیتی مرتبط هستند که می‌توان به آنها انتقال یافت. این آزمون فاقد پشتیبانی تجربی است و به‌ندرت توسط دانشمندان شخصیت مورداستفاده قرار می‌گیرد.
23- Eysenck Personality Inventory
پرسشنامه شخصیتی آیزنک، شخصیت را در دو بعد مستقل برونگرایی در مقابل درونگرایی و روان رنجوری در مقابل ثبات / پایداری هیجانی اندازه می‌گیرد. پرسشنامه سه نمره ارائه می‌دهد، نمره E نشان می‌دهد که شما چقدر برونگرا هستید. نمره N میزان روان رنجوری شما را نشان داده و نمره دروغ، به این معنا که شما چقدر به سؤالات این پرسشنامه به‌دروغ پاسخ داده‌اید تا ازنظر اجتماعی مطلوب باشید. به‌عبارت‌دیگر، همزمان سه وجه شخصیتی دروغ‌گویی، برونگرایی و روان رنجوری سنجیده می‌شود. پرسشنامه کامل شامل 100 سؤال با پاسخ دو گزینه‌ای بله- خیر است. همچنین یک پرسشنامه کوتاه که شامل 57 سؤال بله – خیر است، نیز وجود دارد.
24- Eysenck Personality Questionnaire
پرسشنامه شخصیت Eysenck توسط هانس آیزنک و سیبیل آیزنک برای سنجش شخصیت در سه بعد برونگرایی در مقابل درونگرایی (عامل E)، روان رنجوری در مقابل ثبات/ پایداری هیجانی (عامل N) و روان‌پریشی در مقابل کنترل تکانه/اجتماعی بودن (عامل P) معرفی‌شده است. درواقع یک بعد به پرسشنامه قبلی اضافه‌شده است. صفات شخصیتی بعد برونگرایی- درونگرایی شامل مردم‌آمیز، سرزنده، فعال، جسور، هیجان خواه، بی‌خیال، سلطه‌گر و خطر جو، صفات شخصیتی بعد روان رنجوری در مقابل ثبات/ پایداری هیجانی شامل مضطرب، افسرده، احساس گناه، تنیده، نامعقول، خجالتی و دمدمی و صفات شخصیتی بعد روان‌پریشی در مقابل کنترل‌تکانه/اجتماعی بودن شامل پرخاشگر، سرد، خودمحور، تکانشی، جامعه‌ستیز، خلاق و واقع‌بین است. پرسشنامه کامل شامل 100 سؤال با پاسخ دو گزینه‌ای بله- خیر است و نسخه کوتاه آن 48 سؤال با پاسخ بله – خیر دارد.
