طراحی یک سیستم جبران خدمات مناسب می‌تواند به جذب و حفظ استعدادها و ایجاد انگیزه در آنها کمک کند. به همین نسبت اشتباه در جبران خدمات کارکنان می‌تواند تأثیر منفی بر مدیریت استعدادها داشته باشد.
فرض کنید شما بهترین افراد را استخدام کرده‌اید، استراتژی‌های مدونی دارید، مدل کسب‌وکار شما به‌درستی طراحی شده است و حتی مزایایی مانند دورکاری و ساعت کاری انعطاف‌پذیر هم به کارکنان ارائه می‌دهید اما آنها انگیزه لازم را ندارند و آن‌طور که باید در کارها مشارکت نمی‌کنند. آیا به این فکر کردید که چه چیزی به‌طور خاص به کارکنان شما برای فعالیت در سازمان انگیزه می‌دهد؟ شاید کمی تعجب کنید اگر به شما بگوییم ممکن است بسته جبران خدماتی که به کارکنان می‌دهید قاتل انگیزه آنها باشد.
همان‌قدر که تعیین حقوق و مزایای مناسب می‌تواند برای اعضای سازمان مشوق‌هایی ایجاد کند که آنها را طول سال‌ها هیجان‌زده نگه دارد، اشتباه در جبران خدمات می‌تواند منجر به کاهش انگیزه، وفاداری و درنهایت خروج کارکنان از سازمان شود.
در اینجا اشتباهات رایجی که در سیستم جبران خدمات باید از آن اجتناب کنید را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
1- فلسفه، استراتژی و خط‌مشی مدونی برای جبران خدمات کارکنان ندارید.
تعیین میزان پرداخت بر اساس مهارت مذاکره فرد، منجر به عملکرد ضعیف، به بی انگیزگی و عدم عدالت در پرداخت می‌شود که هزینه‌های هنگفتی برای سازمان در پی خواهد داشت. برای جلوگیری از این موضوع یک استراتژی و سیاست جبران خدمات ایجاد کنید که در آن برابری داخلی و رقابت خارجی را در نظر می‌گیرید.
با این کار، کارکنان دقیقاً می‌دانند چرا به میزان فعلی حقوق و مزایا دریافت می‌کنند و برای کسب درآمد بیشتر باید چه‌کاری انجام دهند. بدون وجود فلسفه پرداخت، کارکنان مبنای پاداش را نمی‌دانند و این باعث تضعیف روحیه و کاهش سطح مشارکت می‌شود. بنابراین هر شرکتی به یک بیانیه مکتوب درباره جبران خدمات نیاز دارد.
2- بسته جبران خدمات جامع طراحی نکرده‌اید.
آیا مؤلفه‌های مختلف حقوق و مزایا را در برنامه جبران خدمات کارکنان در نظر گرفته‌اید؟ چه امتیازاتی به کارکنان ارائه می‌کنید؟
حتی اگر نتوانید بالاترین دستمزد را به کارکنان بدهید، بازهم می‌توانید یک بسته جبران خدمات رقابتی طراحی کنید. بسته جبران خدمات جامع شامل جبران خدمات مستقیم (مانند حقوق و دستمزد) و غیرمستقیم (مانند بیمه، برنامه بازنشستگی) و جبران خدمات مالی (طرح‌های پولی) و غیرمالی (طرح‌های غیر پولی) است. کارفرمایان باید ترکیبی از مزایا را برای کارکنان در نظر بگیرند. به‌گونه‌ای که با کنترل هزینه‌های نیروی کار، استعدادها را جذب و حفظ کنند.
3- نسبت به اطلاعات بازار کار بی‌توجه هستید.
یکی دیگر از اشتباه‌های سیستم جبران خدمات عدم توجه به اطلاعات بازار کار است. پرداخت سازمان به کارکنان باید رقابتی و قابل‌مقایسه با میزان پرداخت سازمان‌های رقیب باشد. برای اطمینان از رقابتی بودن برنامه جبران خدمات کارکنان، حقوق و مزایای شرکت را با سایر شرکت‌های موجود در صنعت مقایسه کنید و بررسی کنید سایر شرکت‌های مشابه ازنظر اندازه و مکان چه حقوق و مزایایی به کارکنان ارائه می‌کنند. بامطالعه سطح حقوق و دستمزد متداول صنعت، می‌توان سیستم حقوق و دستمزد منطقی، عادلانه و رقابتی طراحی کرد.
4- عدالت درون‌سازمانی را رعایت نمی‌کنید.
هنگام تصمیم‌گیری در مورد پرداخت، برابری درونی را در نظر بگیرید. اگر کارکنان احساس کنند کمتر از موقعیت‌های مشابه حقوق دریافت می‌کنند منجر به نارضایتی آنها از سیستم جبران خدمات خواهد شد. برای افزایش برابری درونی ساختار پرداختی ایجاد کنید که بر اساس معیارهای عینی باشد.
5- رویکرد پرداخت یکسان برای همه دارید.
یکی از اشتباه‌های رایج در سیستم حقوق و مزایا، تقسیم پاداش به‌طور مساوی میان کارکنان است. در این سازمان‌ها درصدی از سود سازمان به‌طور مساوی میان همه کارکنان تقسیم می‌شود. نتیجه چنین رویکردی چیست؟ آیا عملکرد کارکنان افزایش می‌یابد؟ آیا آنها انگیزه و اشتیاق بیشتری پیدا خواهند کرد؟
نتایج تحقیقات در این زمینه نشان داده است اگر میان عملکرد و میزان دریافتی ارتباطی وجود نداشته باشد، کارکنان افزایش حقوق و کارانه را حق مسلم خود تلقی می‌کنند. بنابراین نه تنها عملکرد کارکنان ضعیف بهبود نمی‌یابد که حتی کارکنان با عملکرد عالی هم انگیزه خود را از دست خواهند داد و با افت عملکرد مواجه می‌شوند.
برای جلوگیری از این اشتباه در جبران خدمات، اهداف عملکردی روشنی برای کارکنان تعریف کنید. به‌طور منظم عملکرد کارکنان را اندازه‌گیری کنید و در تصمیم‌گیری آگاهانه برای پرداخت از اطلاعات مربوط به عملکرد استفاده کنید.
6- قوانین را نقض می‌کنید.
در طراحی سیستم حقوق و دستمزد باید قوانین و مقررات دولتی و سایر مراجع ذی‌صلاح رعایت شود. حداقل دستمزد، اضافه‌کاری، کسر حقوق، پایه سنوات و … قوانین حاکم هستند. از مطابقت برنامه جبران خدمات با قانون کار (برای سازمان‌های غیردولتی) یا قانون مدیریت خدمات کشوری (برای سازمان‌های دولتی) اطمینان حاصل کنید.
7- از داده‌های اشتباه برای تعیین محدوده حقوق استفاده می‌کنید.
رقابتی بودن بسته حقوق و مزایا در یک سازمان، فقط به داده‌های بازار کار بستگی دارد. اگر از منابع نامعتبر یا قدیمی برای دریافت اطلاعات بازار استفاده کنید، سیستم حقوق و دستمزد با مشکلات متعددی مواجه می‌شود.
برای جلوگیری از این اشتباه، نکات زیر را رعایت کنید:
- از چند منبع خوب برای تعیین محدوده حقوق استفاده کنید.
- اطلاعات به‌روز دریافت کنید
- سازمان‌ها و صنایع متناسب با سازمان و صنعت خود را به‌عنوان نمونه انتخاب کنید.
- اطلاعات حقوق و مزایا را گردآوری کنید.
دریافت بازخورد از داوطلبین استخدام و ایجاد مشارکت کارکنان در جمع‌آوری اطلاعات بازار کار می‌تواند ایده‌های خوبی برای اخذ اطلاعات به‌روز در این زمینه باشد.
8- شفافیت در پرداخت ایجاد نمی‌کنید.
از تابوترین موضوعات در دنیای کسب‌وکار «میزان پرداخت» است. شرکت‌هایی که این تابو را می‌شکنند و فرایند تصمیم‌گیری پاداش و افزایش حقوق و مزایا را شفاف می‌سازند می‌توانند اعتماد کارکنان را به دست آورند.
یک اشتباه رایج در جبران خدمات نگه داشتن اطلاعات حقوق و دستمزد در جعبه سیاه است. البته دقت داشته باشید که شفافیت در پرداخت می‌تواند در شرکت‌های مختلف معنای متفاوتی داشته باشد. مثلاً ممکن است در شرکتی محدوده حقوق و در شرکت دیگر حقوق دقیق افراد به‌طور علنی در سازمان اعلام شود. کاری را انجام دهید که برای سازمان شما بهترین نتیجه را دارد.
یک بار دیگر لیست بالا را مرور کنید و بررسی کنید کدام اشتباه در سیستم جبران خدمات سازمان شما وجود دارد. در نظر داشته باشید سیستم جبران خدمات حساس‌ترین سیستم مدیریت منابع انسانی است و اگر منصفانه و صحیح طراحی نشود خسارت سنگینی به سازمان وارد می‌شود.
