این روزها اگر از متخصصان منابع انسانی و جذب و استخدام بخواهیم مهم‌ترین چالش شغلی خود را نام ببرند حتماً جذب و حفظ استعدادهای برتر بازار کار در فهرست مهم‌ترین چالش شغلی آنها قرار خواهد داشت. همه آنها بر این مسئله اتفاق‌نظر دارند که در شرایط بازار کار فعلی پیدا کردن و استخدام نامزدهای شغلی ایدئال، به‌ویژه در مشاغل تخصصی سخت، پرهزینه و زمان‌بر شده است. درگیر کردن تمام کارکنان سازمان در فرایند استخدام با پیاده‌سازی سیستم کارمندیابی ریفرال پربازده‌ترین روش برای حل این مسئله است.
در این مقاله می‌خواهیم به نقد و بررسی یکی از مهم‌ترین روش‌های منبع یابی یعنی کارمندیابی ریفرال بپردازیم تا بتوانید تصمیم بگیرید که چگونه از آن به‌عنوان جام مقدس استخدام استفاده کنید.
کارمندیابی ریفرال چیست؟
کارمندیابی ریفرال نوعی برنامه است که سازمان‌ها باید آن را اجرا کنند تا بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن نیروی مناسب خود را پیدا کنند. این کار با درخواست از کارکنان فعلی انجام می‌شود. کارکنان فعلی سازمان از شبکه‌های ارتباطی شخصی خود، افرادی را که فکر می‌کنند برای فرصت شغلی ایجادشده مناسب هستند، معرفی می‌کنند. درازای این معرفی سازمان انواع پاداش و مشوق‌ها را به کارکنان خود ارائه می‌دهد.
مزایای کارمندیابی ریفرال
لیست مزایای کارمندیابی به روش ریفرال بی‌شمار است. در اینجا به 5 مورد از مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد.
1- کیفیت استخدام را بهبود می‌بخشد.
هدف هر سازمانی، پیدا کردن مناسب‌ترین فرد برای تصدی شغل است. چه کسی بهتر از کارکنان فعلی می‌تواند این فرد را معرفی کند؟ کارکنان فعلی شما تجربه عملی با فرهنگ، مأموریت و چشم‌انداز سازمان را دارند، بنابراین آنها به‌راحتی می‌توانند نامزدهایی را معرفی کنند که بیشترین تناسب فرهنگی را با شرکت شما دارند.
از طرف دیگر کارمندیابی ریفرال یک راه عالی و گاهی اوقات تنها راه برای رسیدن به نامزدهای منفعل است. ازآنجایی‌که بهترین کاندیداهای شغلی خودشان فعالانه و داوطلبانه به دنبال فرصت‌های شغلی جدید نیستند، دستیابی به آنها می‌تواند دنیای متفاوتی در بهبود کیفیت استخدام ایجاد کند.
2- زمان و هزینه استخدام را کاهش می‌دهد.
یافتن کاندیدای مناسب از سایت‌های کاریابی و بررسی رزومه‌ها کار آسانی نیست. هرچند که استفاده از ابزارهای اتوماسیون استخدام (ATS) می‌تواند به تسریع فرآیند استخدام کمک کند، اما نه به‌اندازه پیاده‌سازی نظام کارمندیابی ریفرال در سازمان. وقتی کارکنان فعلی می‌توانند به شما کمک کنند تا با متقاضیان واجد شرایط از شبکه ارتباط شخصی‌شان در تماس باشید، نیازی نیست زمان زیادی را صرف انتشار آگهی و جستجوی رزومه‌های مختلف کنید تا فقط یک یا دو فرد واجد شرایط را پیدا کنید.
مزیت دیگر کارمندیابی ریفرال مقرون‌به‌صرفه بودن آن است. لازم نیست برای تبلیغات و انتشار آگهی هزینه کنید و هزینه اشتراک در سایت‌های کاریابی مختلف را بپردازید. در عوض، می‌توانید روی شبکه ارتباطی کارکنان فعلی خود حساب کنید و به آنها اعتماد کنید تا به شما کمک کنند متقاضی موردنظر خود را پیدا کنید. اگرچه باید برای پاداش‌های ارجاع بودجه‌ای در نظر بگیرید، اما بازهم به میزانی نیست که برای آگهی‌های استخدام هزینه می‌کنید.
3- نرخ ماندگاری کارکنان را افزایش می‌دهد.
سازمان‌هایی که به کارمندیابی ریفرال متکی هستند نسبت به سازمان‌هایی که آگهی شغلی منتشر می‌کنند، نرخ ماندگاری بهتری دارند. عوامل متعددی ممکن است باعث این امر شود.
- حفظ و نگهداشت کارکنان به‌شدت با کیفیت استخدام مرتبط است. هر چه کیفیت استخدام بهتر باشد، حفظ کارکنان بهتر است. بسیار مهم است که استعدادهایی را استخدام کنید که کاملاً مناسب سازمان شما هستند. زیرا احتمال آنکه آنها مدت بیشتری در شرکت شما بمانند، بیشتر است.
- افرادی که توسط یک عضو شرکت معرفی‌شده‌اند، بینش بهتری نسبت به موقعیت و فرهنگ شرکت دارند. آنها می‌توانند به تجربیات شخصی کارکنان فعلی در شرکت گوش دهند و تصمیم بگیرند که آیا عضویت در سازمان برای آنها مناسب است یا خیر.
- داشتن چهره‌ای آشنا در محل کار نیز می‌تواند به تجربه کارکنان جدید در شرکت کمک کند. با داشتن یک آشنا یا دوست در همان ابتدا، کارمند معرفی‌شده زودتر در شرکت احساس راحتی می‌کند و سفر کارکنان در سازمان راحت‌تر خواهد بود. این باعث می‌شود که فرد تازه وارد شادتر باشد و تمایلی برای خروج از سازمان نداشته باشد.
4- برند کارفرمایی را تقویت می‌کند.
زمانی که کارمند شما می‌خواهد شخصی را برای یک موقعیت شغلی آزاد معرفی کند، ابتدا با آن فرد صحبت می‌کند. ازآنجایی‌که جویندگان کار به سخنان کارکنان بسیار بیشتر از مدیران اجرایی یا کلماتی که در تبلیغات استفاده می‌شود، اعتماد دارند، کارمندیابی ریفرال یک راه عالی برای ایجاد استراتژی برند سازی کارفرمایی است.
5- روحیه کارکنان را تقویت می‌کند.
هنگامی‌که از کارکنان فعلی خود درخواست معرفی نیرو می‌کنید، به آنها اعتماد می‌کنید تا افراد واجد شرایطی را بیابند که می‌توانند به توسعه و پیشرفت شرکت شما کمک کنند. اگرچه ممکن است این مسئولیت بزرگی به نظر نرسد، اما می‌تواند روحیه کارمندان فعلی شما را تقویت کند و باعث شود که آنها احساس کنند که برای پیشنهاد و نظر آنها ارزش قائل هستید.
دغدغه متخصصان منابع انسانی در هنگام استفاده از استراتژی کارمندیابی ریفرال
وقتی از کارمندیابی ریفرال، به‌عنوان جام مقدس استخدام یاد می‌کنیم متخصصان استخدام نقاط ضعفی را برای این سیستم قائل هستند. در ادامه به 3 دغدغه آنها و راه جلوگیری از آن اشاره می‌کنیم.
1- معرفی افراد اشتباه
در بیشتر مواقع، کارکنان هنگام معرفی متقاضیان، منفعت سازمان را ملاک قرار می‌دهند. بااین‌حال، نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که برخی افراد فقط نامزدها را به این دلیل معرفی می‌کنند که می‌خواهند با دوست خود کار کنند یا پاداش معرفی دریافت کنند. یعنی کاندیداهایی را که مهارت و دانش مناسبی ندارند برای کسب منافع خود به این موقعیت معرفی می‌کنند. ممکن است فرد معرف هیچ نیت بدی هم نداشته باشد و این‌طور تصور کند که می‌تواند متقاضی را آموزش دهد اما استخدام فرد نادرست می‌تواند بر بهره وری تأثیر منفی بگذارد و درنهایت برای سازمان هزینه داشته باشد.
برای جلوگیری از این امر در گزینش افراد معرفی‌شده و سایر متقاضیان هیچ تفاوتی قائل نشوید. غربالگری وظیفه شما به‌عنوان متخصص استخدام است. صرف‌نظر از اینکه چگونه متقاضی را پیدا می‌کنید، مراحل گزینش را به دقت طی کنید. مصاحبه‌های معمول را انجام دهید، ارزیابی قبل از استخدام را انجام دهید، بررسی پیشینه و تحقیق از معرف را انجام دهید، تا بدانید که فرد کاملاً مناسب شغل و سازمان شما است.
2- عدم مشارکت کارکنان در برنامه کارمندیابی ریفرال
برخی کارکنان ممکن است هیچ فردی را به شما معرفی نکنند. زیرا احساس می‌کنند عملکرد و نحوه رفتار فرد معرفی شده ممکن است بر موقعیت شغلی آنها تاثیر منفی بگذارد.
برای جلوگیری از این مسئله تا می‌توانید کار را برای کارکنان ساده کنید و آنها را مجبور نکنید کار زیادی انجام دهند. قرار نیست آنها عملکرد شغلی و رفتاری فرد معرفی شده را تضمین کنند، وظیفه آنها فقط رساندن شما به متقاضی است.
3- بی‌اعتمادی کارکنان به سازمان در صورت عدم استخدام
اگر متقاضی معرفی‌شده استخدام نشود، کارکنان ممکن است احساس کنند سازمان نسبت به پیشنهاد آنها بی‌تفاوت است و حتی ممکن است نسبت به تیم استخدام شرکت احساس بدی پیدا کنند.
در اغلب شرکت‌ها، کارمندان پاداش ارجاع دریافت نخواهند کرد تا زمانی که کارمند موردنظر آنها برای سه، شش یا دوازده ماه کار کند. به‌منظور ایجاد حس اعتماد، فوراً به رفتار خاصی که شما سعی در انجام آن دارید پاداش دهید. پاداش ارجاع را محدود به استخدام و ماندگاری نکنید. با این کار کارکنان نتیجه تلاش خود برای پیدا کردن متقاضیان را دریافت می‌کنند.
